بحران تازه در بیت المقدس

مدتی است بیت المقدس و بخصوص بخش شرقی آن و مسجد الاقصی عرصه درگیری بین فلسطینی های خمشگین و پلیس اسرائیل است. بار دیگر بحث بر سر حفظ مرکز مذهبی بیت المقدس به شکل صرفا یک مسجد بالا گرفته است. بر اساس یک توافق طولانی مدت بین دولت های اردن و اسرائیل، دو طرف پذیرفته اند که فقط مسلمان ها بتوانند در مسجد القصی عبادت کنند و یهودی ها حق اعمال عبادت های شان در داخل مسجد را ندارند. آنها در دیوار قسمت غربی نیایش های شان را انجام می دهند.

ShowImage

جریان های دست راستی و برخی از یهودی های مذهبی از دیر باز خواهان رفع ممنوعیت فوق هستند. دور اخیر درگیری اخیرا در آستانه سال جدید یهودی روش هشانا رخ داد که یوری آریل وزیر دست راستی کشاورزی اسرائیل اعلام کرد قصد دارد در این روز وارد مسجد الاقصی برای عبادت در مکان مقدسی شود که یهودیان آن را کوه معبد و یا هیکل سلیمان می خوانند. آریل از اعضای ارشد حزب افراطی و فرا ملی گرای ” خانه یهودی ” ( هبیت هیهودی Habeyit Hayehud) و حامی شهرک‎سازی در بیت المقدس شرقی و تغییر چهره این شهر و همچنین حمایت از برخورداری یهودیان از امکان عبادت در معبد قدیمی شان است که بعد از فتح اورشلیم تبدیل به مسجد شد. آریل مخالف تشکیل کشور فلسطین با پایتختی بیت المقدس شرقی است.

این موضوع باعث شد تا رهبران مذهبی فلسطین و برخی از گروه های سیاسی برای حمایت از مسجد القصی فراخوان بدهند و در نتیجه درگیری بین پلیس و فلسطینی ها پدید آید. مناطق نزدیک به حرم شریف در هفته گذشته ناآرام بوده است. فلسطینی ها از یک سو سنگ و کوکوتل مولوتف پرتاب می کنند وپلیس نیزبا پرتاب گا زاشک آور می کوشد تا آنها را عقب براند. همچنین محدودیت ها وسخت گیری ها پیرامون حرم شریف افزایش چشمگیری داشته است. دولت اسرائیل مجوز بیشتری به نیرو های انتظامی اسرائیل داده است تا برای دفاع از خود از اقدامات مرگ بار استفاده کنند. در نتیجه سنگ پراکنی ها یک اسرائیلی در حین رانندگی به دیوار برخورد کرد و کشته شد. ده ها فلسطینی نیز مجروح شده اند. دور جدید درگیری ها در ادامه ناآرامی های چند ماه گذشته است که برخی از غیر نظامیان اسرائیلی آماج حملات خشونت بار برخی از فلسطینی ها قرار گرفتند. برخورد کینه توزانه در کشتن و شکنجه یک جوان فلسطینی توسط یهودی های افراطی نیز رویارویی های خصمانه را در گذشته مشتعل ساخته بود.

این درگیری با توجه به وضعیت متلاطم و ناآرام خاور میانه نگرانی ها را افزایش داده است تا بالا گرفتن درگیری خشوت بار بین فلسطین- اسرائیل وضعیت وخامت بار منطقه را تشدید نماید و امواج خشونت و بی ثباتی را افرایش دهد. نتانیاهو مدعی است توافق قبلی مبنی بر عدم ورود غیر مسلمانان به مسجد الاقصی را به رسمیت می شناسد اما به دلیل نیاز به حفظ حمایت حزب خانه یهودی برای بقای دولت شکننده اش عملی در مخالفت و یا جلوگیری از اقدامات تحریک آمیز آریل انجام نمی دهد.

دولت های عربی و بخصوص عربستان سعودی از دولت آمریکا خواسته اند تا با میانجیگری وضعیت را به شرایط عادی برگردانند. ملک سلمان در تماس تلفنی با اوباما افرایش درگیری توسط اسرائیل در مسجد الاقصی را محکوم کرد و تذکر داد که اقدامات اخیر محدود کننده دولت اسرائیل تعرض به مراکز مقدس اسلامی است. ملک عبدالله پادشاه اردن نیز در دیدار با مقامات بلند پایه عرب اسرائیلی نیز تصریح کرد حرم شریف فقط محلی برای عبادت مسلمانان است.

افزایش تنش و درگیری های مذهبی در بیت المقدس بعد از توافق هسته ای وضعیت جدیدی بوجود آورده و پیامد های مشخصی در موازنه قوا و یارگیری های منطقه ای دارد. دولت اسرائیل و کشور های عربی به دلیل نگرانی از تنش زدایی در روابط ایران و آمریکا و افزایش نفوذ جمهوری اسلامی در خاور میانه به هم نزدیک شده بودند. اما این رویداد می تواند این نزدیکی را متوقف ساخته و در حوزه ای دیگر به اختلافات بین آنها دامن زند. این تنش زمینه را برای سیاست جمهوری اسلامی در تحریک فلسطینی ها نسبت به افزایش تقابل خشونت آمیز با دولت اسرائیل و شهروندان این کشور را نیز مساعد می سازد. خامنه ای مدتی است خواهان مسلح شدن فلسطینی ها و حاکم شدن شرایطی مشابه غزه در کرانه باختری شده است.

فاکتور مهم در این ماجرا واکنش حماس است. حماس و دولت اسرائیل در ماه های گذشته به سمت تنش زدایی حرکت کرده اند. اگر این روند ادامه پیدا کند تاثیر درگیری های بیت المقدس در روابط کلان اسرائیل و فلسطین زیاد نخواهد بود اگر چه حالت بحرانی ن ادامه پیدا می کند. اما این درگیری ها می تواند تعامل کنونی را متوقف ساخته و زمینه را برای شکل گیری دور جدیدی از رویارویی بین حماس و دولت اسرائیل هموار سازد.

تقویت گرایش های دست راستی و افراطی در دولت اسرائیل بستر افزایش واکنش های خشمگین در فلسطینی ها را مساعد ساخته است. در شرایط عادی از آنجاییکه مسجد القصی و بیت المقدس مکان مقدس مورد اشتراک همه ادیان ابراهیمی است، عبادت یهودیان فی نفسه ایرادی ندارد و در زمینه تحکیم و بهبود روابط دوستانه و برادرانه در بین ادیان مختلف و حاکم شدن گفتگو به جای تخاصم ظرفیت های ارزشمندی دارد. اما در شرایط کنونی فلسطینی ها مظنون هستند که تلاش ها برای پایان بخشی به ممنوعیت ورود غیر مسلمان ها به مسجد الاقصی برای انجام فرایض مذهبی بهانه ای برای تغییر بافت بیت المقدس شرقی و اسلام زدایی از آن باشد. در چنین فضایی امکان پیدا کردن راهکاری برای استفاده درست و عادلانه از مرکز مشترک ادیان ابراهیمی وجود ندارد و بیشتر منجر به افزایش تنش و خشونت می گردد. امسال تقارن روز کیپور یهودیان و عید قربان فرصت خوبی برای تقریب مسلمانان و یهودیان بود ولی این فرصت تحت الشعاع درگیری های یاد شده قرار گرفت و حتی در مسیر معکوس بستری برای افزایش حساسیت ها و تقابل ها شد.
وضعیت نابسامان بیت المقدس تا زمانی که دولت اسرائیل سیاست های زیاده خواهانه و افراطی اش را کنار نگذارد و تند روی های فلسطینی نیز اقدامات هویت طبانه شان را متوقف نسازند، بختی برای بهبود ندارد.

درباره Afshari

در سا ل1352 در خانواده ای فرهنگی در شهر قزوین چشم به دنیا گشودم. پدرم دبیر ادبیات و صاحب یک هفته نامه محلی است. تا پایان دبیرستان در قزوین بر کشیدم. کتابخانه پدر پناهگاهم بود و ارتباط با دوستان و فامیل گرمابخش زندگی ام. به ورزش ، سیاست و مطالعه از ابتدا علاقمند بودم. کوهنوردی تا حدودی حرفه ای را از نو جوانی شروع کردم. در سال 1370 در رشته مهندسی صنایع دانشگاه پلی تکنیک قبول شدم. ورود به سیاسی ترین دانشگاه ایران فرصت تحقق به انگیزه ها و آرزو هایم بخشید. از فعالیت های فرهنگی در خوابگاه شروع کردم و سپس حضور در شورای صنفی دانشکده و سرانجام در انجمن اسلامی دانشجویان . در سال 1374 به عضویت شورای مرکزی انجمن اسلامی انتخاب شدم. در پایان آن دوره طعم اولین تجربه بازداشت و سلول انفرادی را در زندان توحید چشیدم . در سال1375 برای اولین بار به جمع شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت برگزیده شدم. همان سال مسئول بخش دانشجویی ستاد سید محمد خاتمی نیز شدم. برای راه اندازی راهی جدید شروع کردیم ولی پیروزی دور از انتظار غافلگیرم کرد. در سا ل1376 مجددا برای تحصیا در دوره فوق لیسانس به دانشگاه پلی تکنیک برگشتم . دو دوره دیگر را در شورای مرکزی انجمن این بار در مسند دبیری گذراندم. سال 1377 دوباره به مرکزیت دفتر تحکیم وحدت بازگشتم که تا سال 1380 ادامه یافت. تا سال 1379 به اصلاحات در درون قانون اساسی باور داشتم و همه هم و غمم را بر این پروژه گذاشتم. اما پس از تجربه نا فرجامی کوی دانشگاه ، زندانی شدن چهره های مورد توجه مردم و سرانجام از دستور کار خارج شدن دیدگاه انتقادی پیدا کردم وبعد به اصلاحات ساختاری و تغییر قانون اساسی گرایش پیدا کردم. شرکت در کنفرانس برلین راهی زندان اوینم کرد. بعد از دو ماه بازداشت موقت دوباره آزا دشدم ولی سخنرانی هی ارادیکال و بخصوص نقد صریح وبی پرده خامنه ای باعث شد تا همراه با مهندس سحابی اولین طعمه اطلاعات موازی در بازداشتگاه 59 بشوم. تجربه ای سخت و هولناک و توام با شکنجه های فیزیکی و روانی را از سر گذارندم. در میانه راه کم آوردم وشکستم . حاصل آن تن دادن به مصاحبه اجباری و توبه آمیز بود. بار سنگینی بود اما به لطف خدا توانستم خود را در درون بازداشتگاه بازسازی کنم و به مقاومت دوباره روی بیاورم. نتیجه جبران کار و افشاگری از دورن بازداشتگاه 59 بود. اما یازده ماه پشت سر هم در سلول انفرادی و انزوای گزنده آن سپری گشت. پس از آزادی با وثیقه 200 میلیون تومانی حکم دادگاه برلین قطعی شد و همراه با محکومیت یک ساله در خصوص کوی دانشگاه ، در مجموع دو سال را در بخش عمومی اوین گذارندم. پس از آزادی فوق لیسانس را تمام کردم و با همسر دوست داشتنی و یکی از بزرگترین سعادت های زندگی ام ازدواح کردم. دوباره در سال 1383 به عضویت شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت انتخاب شدم. پس از د و سال کار در محیط های صنعتی ، مجددا دادگاه انقلاب 6 سال حبس برایم صادر نمود. این مساله و همچنین برنامه ام برای ادامه تحصیا در مقطع دکتری پایم ر ابه مهاجرت کشاند. در سال 1384 از ایران خارج شدم .سه ماه در ایرلند بودم و بعد به آمریکا رفتم. اکنون کاندیدای دکتری در رشته مهنسدی سیستم در دانشگاه جرج واشنگتن هستم و به زندگی مشعول. در حوزه سیاسی ، نوشتاری و تحقیقات تاریخ معاصر فعال هستم. در کل اگر چه سخت خودم را می توانم مقید به جمعی خاص بکم. اما گرایش به روشنفکری دینی دارم. قائل به سکولاریسم به معنای تفکیک دین و دولت. هوادار لیبرالیسم سیاسی هستم اما در حوزه اقتصاد به سوسیالیسم را می پسندم. جهان وطنی وشهروند جهانی بودن نیز دیگر باور هویتی من ضمن پابندی و احساس غرور از هویت ملی ایرانی ام است.
این نوشته در سیاسی ارسال شده است. افزودن پیوند یکتا به علاقه‌مندی‌ها.