سرانجام کمیسیون انتخاباتی افغانستان بعد از ۵ روز تاخیر نتایج مقدماتی را اعلام کرد. دکتر یوسف نورستانی همانگونه که انتظار میرفت اشرف غنی احمدزی، نامزد پشتون را برنده انتخابات اعلام کرد.
او نرخ مشارکت مردم در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری را تقریبا هشت میلیون و دویست هزار بیان کرد که رای متعلق به دکتر اشرف غنی احمدزی ۴،۴۸۵،۸۸۸ رای و دکتر عبدالله عبدالله ۳،۴۶۱،۶۳۹ رای است.
او تاکید کرد که این نتیجه شمارش آراء مقدماتی است و به معنای اعلام برنده انتخابات نیست. رئیس جمهور آینده افغانستان بعد از رسیدگی به شکایتها معلوم میشود. نورستانی وجود تقلب و تخلف در انتخابات را پذیرفت و همچنین خبر داد که پلیس افغانستان نیز در این تقلب شرکت داشته است. اما جزئیات آن را فاش نساخت. قرار است در حوزههای مخل اختلاف و جاهایی که تقلب شده است باز شماری صورت بگیرد.
اما عبدالله عبدالله نتیجه مقدماتی را نپذیرفت و آن را «کودتا علیه آرای پاک مردم» خوانده و گفت که دیگر نهادهای انتخاباتی مشروعیتی نزد او و تیمش ندارند. با حضور در تجمع اعتراضی هوادارانش در کابل اعلام کرد که ظرف روزهای آینده حکومت تشکیل خواهد داد.
وی در این گردهمایی در سخنرانی گفت: «مثلث ارگ ریاست جمهوری، کمیسیون انتخابات و یک تیم انتخاباتی (تحول و تداوم) تصمیم گرفتند که نتیجه تقلب را اعلام کنند. من به ملت با اراده، با غیرت و با شهامت و ملت آزادی دوست و حق پرست و عدالت پرست افغانستان اطمینان می دهم که نتیجه تقلب را نمی پذیریم.»
عبدالله خاطر نشان ساخت: «لحظاتی پیش با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا گفتوگوی تلفنی داشته و “کری گفته که روز جمعه میآید” و در مورد جداسازی آرای پاک و ناپاک صحبت خواهد کرد. مردم از من انتظار دارند که حکومت خود را اعلام کنم و من نیز حکومت را اعلام خواهم کرد اما از هواداران خود میخواهم که به من برای اعلام حکومت چند روز دیگر وقت بدهند.»
بسیاری اصل تقلب در انتخابات افغانستان را قطعی میدانند و مجریان و ناظران آن را پذیرفتهاند؛ بحث بر سر میزان و دامنه آن است و آیا نتیجه انتخابات را زیر سوال میبرد؟
عبدالله مدعی است تقلب بزرگ وسازمان یافتهای با هدف جابهجایی برنده و بازنده واقعی انتخابات صورت گرفته است. اومیخواهد که آرای مراکز مشکوک (محلات با بیش از ۵۹۵ رای و محلاتی که آرای زنان نسبت به مردان در آن زیاد است) که شامل بیش از دو میلیون رای است، تفتیش و بازشماری شود تا نتایج انتخابات را قبول کند.اما اشرف غنی و حامد کرزای مدعی هستند تقلبهای در نتیجه انتخابات تاثیری نداشته است.
اشرف غنی احمدزی پذیرفته بود از میان ۲۳ هزار حوزه رایگیری، آرای هفت هزار حوزه بازبینی شوند اما ستاد انتخاباتی عبدالله عبدالله خواستار بررسی ۱۱ هزار صندوق رای بود. اما سرانجام با پا در میانی سازمان ملل دو طرف قبول کردند ۷ هزار صندوق که معادل سه میلیون رای است باز شماری شود. سخنگوی دولت آمریکا اعلام کرد حتی اگر دو طرف نیز خواهان باز بینی نباشند ولی این کار باید صورت بگیرد. دولت آمریکا در منازعه بین عبدالله و غنی اعلام بیطرفی کرده و بر حصول اطمینان از صحت نتایج انتخابات تاکید دارد.
در آراء اعلام شده رایهای عبدالله در مقایسه با دور اول کاهش یافته است. عبدالله در دور اول ۴۵ درصد آراء را بدست آورد که ۱۴ درصد بیشتر از رقیبش اشرف غنی بود. اما اینک رایهای او نزدیک به دو درصد کاهش و غنی ۲۶ درصد افزایش یافته است. تعداد کل رایها در مرحله دوم نسبت به مرحله اول به میزان ملموسی افزایش یافته که امر غیر متعارفی است .
داوری معتبر در خصوص اندازه تقلب و تاثیر آن به دسترسی به اطلاعات و مستندات انتخاباتی نیاز دارد . اما در یک بررسی ساده دشوار بتوان قبول کرد که چنین تحول بزرگی در صحنه انتخاباتی افغانستان رخ داده باشد. عبدالله در دور دوم حمایت زلمی رسول و در نتیجه بخشی از پشتونها را داشت.
اما آنچه چشمانداز آینده افغانستان را تیره میسازد ارتقاء بحران انتخاباتی به تشکیل دولت موازی در کنار دولت رسمی است. دولت آمریکا نسبت به این مساله ابراز نگرانی کرده و تهدید نموده است که تشکیل دولت غیر قانونی اعطاء کمکهای دولت آمریکا را تحتالشعاع قرار خواهد داد. مقامهای آمریکایی میکوشند تا بین دو کاندید رقیب مصالحهای ایجاد شده و نوعی تقسیم قدرت صورت بگیرد. اما اشرف غنی تصریح کرد که حاضر به تشکیل کابینه ائتلافی با عبدالله عبدالله نیست.
احتمال کمی وجود دارد که نتیجه نهایی انتخابات متقاوت با نتیجه اولیه شده و برنده تغییر پیدا نماید. عبدالله عبدالله با بسیج حامیانش و سازماندهی تجمعات اعتراضی مسالمتآمیز میکوشد تا نتیجه نهایی را به نفع خود که نتیجه واقعی انتخابات میپندارد تغییر دهد. هواداران وی لبه اصلی حملات را به حامد کرزای معطوف کردهاند که به گمان آنها معمار تقلب انتخاباتی است. عکسهای کرزای در لویه جرگه افانستان توسط مدافعان عبدالله پاره شد علیرغم اینکه او اعلام کرد قلبا به این کار راضی نیست.
اگر بحران انتخاباتی افغانستان به نتیجه قابل قبول برای دو کاندیدای رقیب منجر نشود و عبدالله عبدالله بر روی تشکیل دولت موازی اصرار بورزد، آنگاه منبع جدیدی برای بی ثباتی در افغانستان و تضعیف حاکمیت و ساختار قانونی ایجاد میشود. این مساله میتواند شکاف پشتون و غیر پشتون را فعالتر ساخته و دور جدیدی از کشمکشهای فرقهای ایجاد نماید. در این شرایط تزلزل و شکاف در نهادهای حکومتی فضا را برای پیشروی طالبان مساعد میسازد.
انتخابات افغانستان که پیشتر فرض میشد اولین انتقال قدرت دموکراتیک در این کشور باشد اکنون به چالشی جدی در مسیر استقرار دموکراسی در افغانستان تبدیل شده و بیم آن میرود که برونداد آن، عقب افتادن و اخلال در پروسه دموکراتیزاسیون باشد.