نگاهی به دور دوم انتخابات مجلس در تهران

انتشار نتایج کامل دور اول انتخابات مجلس نهم در کلا ن شهر تهران با تفاوت های جزئی نسبت به نتایج اولیه همراه بود. اساسا در این دوره از انتخابات بی نظمی و نا هماهنگی در مراحل مختلف اعلام نتایج آراء وجود داشت. حال با توجه به آراء ایی که ۵۲۷ کاندیدای پایتخت بدست آورده اند می توان گفت به طور متوسط شهروندان تهرانی به ۱۲ نفر از ۳۰ نفر رای داده اند و از همه ظرفیت رای شان استفاده نکرده اند. متوسط رایی که داوطلبان نمایندگی مجلس در تهران بدست آورده اند عبارت است از تقریبا ۴۷۰۰۰ رای. همچنین ضریب پراکندگی ۲۰۳ هست که تفرق زیاد رای هایی که در صندوق ها ریخته شده است را بازتاب می دهد. دو جدول زیر اطلاعات مربوط به آنالیز عملکرد انتخاباتی جبهه متحد اصول گرایان ( محوریت مهدوی کنی) و جبهه پایداری ( محوریت مصباح یزدی)در کلان شهر تهران را نمایان می سازند:
همانطور که مشاهده می شود دو نیروی اصلی حاکمیت رقابت تنگاتنگی را با هم انجام داده اند. متوسط رتبه های کسب شده هر دو لیست برابر و معادل ۲۷ است. اما متوسط رتبه های جبهه متحد و پایداری در بین ۵۵ نفری که در دور اول و دور دوم رقابت کردند به ترتیب عبارت است از ۲۴ و ۲۶٫ جبهه پایداری با ۲۹ کاندیدا ، ۲ نفر بیشتر در جمع راه یافتگان به مرحله دوم انتخابات در پایتخت دارد.
ضریب پراکندگی آراء در جبهه متحد و پایداری به ترتیب ۵۷ و ۵۹ است. این ارقام در مقایسه با انتخابات مجلس ششم و پنجم افزایش چشمگیری دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت تشتت و سر درگمی در رای دهنگان تهرانی بالا بوده است و در مجموع حالت تشکیلاتی و خصلت لیست محوری در انتخابات ضعیف بوده و نفرات برتر از فردیت و شخصیت حقیقی خود استفاده کرده اند .
اما تفاوت بارز در پایگاه سازمانی دو گروه است. پایین ترین رای هر لیست برآورد تقریبا مناسبی از میزان آراء تشکیلاتی را آشکار می سازد. پایه تشکیلاتی جبهه متحد اصول گرایان ۸۲۰۰۰ نفر و جبهه پایداری ۱۵۶۰۰۰ نفر در تهران است. این ارقام نشان می دهد قدرت تشکیلاتی جبهه پایداری تقریبا دو برابر جبهه متحد است. این امر می تواند ناشی از حمایت سازمان رای حکومت باشد که بر اساس تمایل راس هرم قدرت به کاندیدا های جبهه پایداری تمایل بیشتری نشان داده است.
حال از آنجاییکه در دور دوم تعداد رای دهندگان به میزان چشمگیری کاهش می یابد ، لذا اهمیت توان تشکیلاتی افزایش می یابد. بر این اساس می توان پیشبینی کرد که کاندیداهای جبهه پایداری می توانند در دور دوم از کاندیدا های جبهه متحد پیشی بگیرند. البته این مزیت برای دو کاندید وابسته به خانه کارگر نیز صادق است.
از اینرو احتمال اینکه جبهه پایداری بیشترین سهم در نمایندگان تهران مجلس نهم را داشته باشد ،بالا است. البته علی رغم این مزیت وضع این جبهه در کل نتایج انتخابات خیلی نامناسب است. آنها حتی اگر بتوانند ۲۰ نفر در دور دوم به مجلس بفرستند ( که احتمال بعیدی است )باز فراکسیون آنها بر اساس تعلق سیاسی و تشکیلاتی کاندیدا ها در پیش از روز رای گیری ۴۰، نفر بیشتر نخواهد شد. این واقعیت دامنه اثرگزاری این گروه در مجلس آینده بر اساس شرایط متعارف را محدود می سازد.
اما این جریان از حمایت سطوح بالای قدرت و بخصوص گروه های فشار و لایه های افراطی حاکمیت برخوردار است. همچنین رهبری نیز توجه خاصی به آنها دارد. سنت حاکم در تصمیم گیری های اصلی جمهوری اسلامی اعمال فشار از طریق مراجع غیر قانونی و مسلوب الاختیار کردن نهاد های انتخابی است. این روند در سالیان گذشته تشدید شده و بخصوص در مجلس هشتم عملا ایفای وظایف نمایندگی و اعمال قوه نظارتی مجلس موکول به کسب تکلیف از بیت رهبری شد . شرایط بگونه ای جلو رفت که به صورت نهادی و فرایندی مجلس ضعیف تر شده و بیشتر تحت کنترل اراده ولایی و نهاد های انتصابی قرار گرفت. حال با توجه به این واقعیت می توان گفت اگرچه جبهه پایداری تعداد رای های ناچیزی را در مجلس دارد اما بواسطه همسویی با مراجع اصلی قدرت کماکان می تواند نقشی جدی در تصمیم گیری های مجلس آتی ایفا کند.
توجه به این مساله و آسیب پذیری جبهه متحد اصول گرایان در رقابت انتخاباتی که قدرت تشکیلاتی نقش تعیین کننده دارد باعث شده است تا بخش تندروی جبهه متحد که سوابق نظامی و امنیتی دارد خواهان تغییر لیست این جبهه در دور دوم انتخابات گردد. الیاس نادران به صراحت ناخشنودی خود از قرار گرفتن افراد وابسته به جمعیت موتلفه در لیست جبهه متحد اصول گرایان را اظهار داشت. به باور وی افرادی چون محمد نبی حبیبی ، فاطمه رهبر و اسدالله بادامچیان که حائز رتبه های پایین شده اند ،باعث کندی و فرسودگی کل لیست شده اند و طراوت و تحرک را از آنها ستانده اند. اظهارات وی نگرانی جبهه ایثارگران و جبهه رهپویان را بازتاب می دهد که در جبهه متحد اصول گرایان نزدیکی بیشتری با جبهه پایداری دارند. نگرانی آنان از این بابت است که با توجه به رقابت نزدیک دو گروه و فعالیت سازمان رای و ماشین انتخاباتی حاکمیت به نفع جبهه پایداری ،رقیب بتواند مانع از ورود آنها به مجلس شود. از اینرو آنها حتی حاضر به ائتلاف با جبهه پایداری و تقسیم کرسی ها بدون توجه به تصمیم انتخاباتی رای دهندگان تهرانی در دور دوم هستند.
اما نیرو های وابسته به جمعیت موتلفه و ائتلاف تشکل های همسو بعید است تن به پذیرش این پیشنهاد بدهند. این جریان که وابسته به بخش سنتی و واقع بین اصول گرایان و جبهه متحد است ، پیش از انتخابات نیز نسبت به اسامی نهایی جبهه متحد در تهران معترض بود و شکایت داشت که در فهرست نهایی جبهه ایثارگران ( توکلی- فدائی) و جبهه رهپویان (زاکانی – سرروی) اعمال نفوذ کرده و سهم بیشتری را به خود اختصاص دادند. البته از آنجاییکه تفاوت رای افراد ناچیز است و کسانی چون نبی رودکی و علی اصغر خانی که وابسته به جبهه ایثارگان و جبهه رهپویان هستند نیز در رده های پایین رقابت کنندگان در دور دوم انتخابات قرار دارند ، ادعا های نادران با واقعیت چندان سازگار نیست.
اما اهمیت این اظهارات در آشکار سازی شکنندگی و وجود شکاف در داخل جبهه متحد روشن می گردد. شکاف فوق این پتانسیل را دارد که در جبهه متحد انشعاب رخ بدهد و بخش تندرو و لایه سپاهی و امنیتی آن به جبهه پایداری نزدیک شود که با آن اشتراکاتی دارد. نتایج دور دوم انتخابات و اتفاقاتی که در دوران تبلیغات رخ می دهد تا حدی تکلیف آرایش جدید نیرو ها در طیف اصول گرایان را روشن می سازد.