تا کنون ۱۵ استاندار جدید از مجموع ۳۱ استانداری نزدیک به ۴۸ درصد انتخاب شدهاند. روند تغییر استاندارها با کندی مشهودی مواجه بوده است. این مساله حتی صدای اعتراض رفسنجانی را نیز در آورده است.
هاشمی رفسنجانی در دیدار اعضای شورای مرکزی خانههای صنعت، معدن و تجارت ایران گفت: «شرایط مدیریت اجرایی گذشته اوضاع کشور را مثل کلافی سردرگم به هم ریخت و اصلاح امور، نیاز به تدبیر دارد. البته طولانی شدن زمان انتخاب استانداران و دیگر مدیران استانی و شهرستانی هم به صلاح دولت فعلی و مردم نیست.»
در ادامه به صورت جداگانه سوابق و گرایش سیاسی هر یک از استاندارهای جدید مورد بررسی قرار میگیرد.
خراسان شمالی
علی اکبر پرویزی جایگزین احمدی بیغش شد. استاندار جدید خراسان شمالی بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی و از نیروهای بومی خراسان شمالی است. او مدرک فوق لیسانس در رشته مدیریت دارد. سوابق قبلی وی عبارت هستند از فرمانداری، مدیریت جهاد کشاورزی، مسوولیت اداره امور اراضی شهرستان اسفراین و شهرداری شهر اسفراین.
در دوران نریمان اولین استاندار خراسان شمالی در دوره اصلاحات وی معاون هماهنگی امور عمرانی بود. پرویزی گرایش سیاسی مشخصی ندارد اما به اصلاحطلبان نزدیک است.
زنجان
جمشید انصاری به عنوان استاندار جدید جای رئوفی نژاد را گرفت. او از چهرههای شناخته شده اصلاحطلب است که در مجلس هشتم نماینده زنجان بود. اما در مجلس نهم کاندید نشد. او در انتخابات ریاست جمهوری دهم از میر حسین موسوی حمایت کرد. انصاری از زندانیان سیاسی پیش از انقلاب است که بعد از انقلاب در تاسیس سپاه فعال بود و با بسیج و آموزش و پروش زنجان همکاری داشت. از سوابق وی میتوان به حضور در جبهههای جنگ، مدیر کل آموزش و پرورش آذربایجان غربی، مدیر کل امور مدارس شاهد و نمونه وزارت آموزش و پرورش، معاون برنامه ریزی استانداری زنجان، معاون بنیاد شهید، معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، استاندار آذر بایجان غربی، عضو ستاد برنامه ریزی امور فرهنگی فرزندان شاهد، عضو هیئت مدیره سازمان اقتصادی کوثر، عضو شورای عالی اداری کشور، عضو شورای تامین غرب کشور مدیر عامل بنیاد آزادی رشد و آبادانی کشور (بنیاد باران) اشاره کرد. او مدرک کارشناسی ارشد در گرایش مدیریت مالی دارد.
مازندران
ربیع فلاح جلودار جایگزین علی اکبر طاهایی در ریاست استانداری مازندران شد. او از چهرههای وابسته جناح راست سابق و اصولگرایان سنتی فعلی است. جلو دار از فعالان ستاد انتخاباتی روحانی در مازندران بود. از سوابق وی میتوان موارد زیر را بر شمرد:
مسوول کمیته کشاورزی جهاد سازندگی استان مازندران. (۱۳۶۱-۱۳۵۸)، عضو شورای مرکزی جهاد سازندگی همراه با مسوولیت پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی استان مازندران. (۱۳۶۳-۱۳۶۱)، مسوول کمیته کشاورزی وزارت جهاد سازندگی. (۱۳۶۶-۱۳۶۳)
عضو هیئت مدیره شیلات ایران و مدیرکل شیلات استان مازندران. (۱۳۶۷-۱۳۶۶)، معاون وزیر در امور دام و کشاورزی وزارت جهاد سازندگی. (۱۳۶۹-۱۳۶۷)، معاون وزیر و رئیس سازمان جنگلها و مراتع کشور. (۱۳۷۶-۱۳۶۹)، مشاور وزیر جهاد سازندگی. (۱۳۷۷-۱۳۷۶)، رییس کمیسیون اقتصادی ایران و فنلاند(۱۳۷۴-۱۳۷۲)، مسوول کشاورزی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. (۱۳۷۸-۱۳۷۶)، مشاور کشاورزی رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره). (۱۳۸۰-۱۳۷۷)، معاون اجرایی و رئیس گروه کشاورزی سازمان کشاورزی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی. (۱۳۸۱-) عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی. (۱۳۸۱-تاکنون)
او مدرک دکتری در رشته آموزش و ترویج کشاورزی دارد و از نیروهای قدیمی جهاد سازندگی است.
تهران
حسین هاشمی استاندار جدید تهران است. وی بعد از برکناری مرتضی تمدن این سمت را در اختیار گرفت. سید حسین هاشمی از نیروهای محافظه کار اصلاحطلب است. در مجالس چهارم تا هشتم نماینده مردم میانه در مجلس بود. او در مجالس هفتم و هشتم رئیس کمیسیون صنایع و معادن بود. او عضو حزب مردم سالاری است. در انتخابات مجلس نهم رای نیاورد.
اصفهان
رسول زرگرپور جایگزین علیرضا ذاکر اصفهانی شد. استاندار جدید اصفهان از چهرههای با سابقه اجرایی کشور است وی نیز به اصولگرایان نزدیک تر است. وی در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد معاونت آب وزارت نیرو بود. در سوابق قبلی وی مواردی چون مسوول جهاد سازندگی و مسوول پشتیبانی جنگ استان اصفهان در سالهای در سالهای ۱۳۵۷تا ۱۳۶۴، معاون برنامه ریزی وزارت جهاد سازندگی در سالهای ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸، معاون هماهنگی امور عمرانی وزارت کشور در سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶، معاون امور آب وزارت نیرو در سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ و عضویت در هیئت مدیره و قائم مقام مدیر عامل شرکت مپنا در سالهای ۸۰ تا ۸۴ به چشم میخورد. او مدرک دکتری مدیریت استراتژیک دارد و در زمینه حل مشکلات کم آبی و توزیع منابع آبی صاحب تالیفاتی است. در انتخاب او مشکلات آبی اصفهان مد نظر بوده است.
البرز
سید طاهر طاهری استاندار البرز شد قبلا علی اصغر عربیان در این پست قرار داشت. او گرایش اصلاحطلبی محافظه کار دارد. وی پیش از این نمانیده مردم سمنان در دورههای پنجم وششم بود. سوابق اجرایی چون مدیرعامل پیشین شرکت گسترش سرمایهگذاری ایران خودرو، مسوولیت در شرکتها و گروههای صنعتی مانند مگاموتور، بیمه پارسیان، رنا، معاون حقوقی، امور مجلس و استانهای وزارت صنایع و معادن، بازرسی و مهندسی کالا I.E.I، معاون سرمایهگذاریهای صنعتی و مجری پروژه جلب سرمایه گذاری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، را در کارنامه خود دارد. وی مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت صنعتی دارد.
کهگیلویه و بویر احمد
سید موسی خادمی جایگزین سید حسین صابری در ریاست استانداری کهکیلویه و بویر احمد گشت. خادمی گرایش اصلاحطلبی دارد. سوابقی همچون معاون برنامه ریزی استانداری کهگیلویه و بویراحمد در دوران اصلاحات، معاون برنامه ریزی استانداری بوشهر در دولت اصلاحات، مدیر عامل موسسه علوم تحقیقات کشور و عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور تهران در کارنامه وی وجود دارد. او مدرک دکتری مدیریت استراتژیک دارد.
لرستان
هوشنگ بازوند به عنوان استاندار جدید لرستان انتخاب شد و جایگزین حبیب الله دهمرده گشت. بازوند گرایش سیاسی مشخصی ندارد ولی به اصولگرایان نزدیک تر است. او در دوران دولتهای نهم و دهم معاونت عمرانی استانداریهای لرستان و مرکزی بود. وی مدرک مهندسی عمران دارد.
سمنان
محمد وکیلی به عنوان استاندار سمنان جایگزین عباس رهی شد. او گرایش اصولگرایی دارد. سوابق قبلی وی عبارت هستند از:
فرمانداری تهران، شیراز، خرم آباد، اراک، بروجرد و ملایر و شهرداری سه شهر مشهد، شیراز و قم، معاونت وزیر کار در سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸، مسوول امور اقتصادی و هماهنگی استانداری خراسان، عضو ستاد مشترک اقتصادی خراسان و لبنان، مسوول تاسیس بازارچههای مرزی.
او مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت و برنامه ریزی شهری دارد.
مرکزی
محمد حسین مقیمی استاندار مرکزی شد و کلید نمایندگی دولت را از علی اکبر شعبانی فرد تحویل گرفت. مقیمی از چهرههای شناخته شده اصلاحطلب است ولی گرایش محافظه کاری دارد. او تجربه اجرایی بالایی دارد و فردی فن سالار است.در سوابق وی مواردی چون عضو شورای مرکزی جهاد سازندگی خمین، عضو هیأت امنای بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خمین، مدیر عامل و رئیس هیأت مدیره شرکتهای فولاد و ذوب آهن اهواز، مسوول ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگی، رئیس ستاد حوادث غیر مترقبه کشور، استاندار استان خوزستان، استاندار کرمانشاه، معاون عمرانی وزارت کشور، رئیس سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، رئیس هیات مدیره فولاد اسفراین، نماینده مردم خمین در مجلس در مجلس هشتم و ۴ ماه سرپرست شهرداری تهران در سال ۱۳۸۲ دیده میشود. او مدرک کارشناسی ارشد مدیریت سیستم و بهره وری دارد.
گلستان
حسن صادقلو جایگزین جواد قناعت در مدیریت استانداری گلستان شد. صادقلو گرایش اصلاحطلبی میانه دارد. از سوابق وی میتوان به نمایندگی آزاد شهر و رامیان در مجالس دوم و سوم، معاونت آموزش و پرورش استان گلستان اشاره کرد. او از فعالان ستاد انتخاباتی روحانی در گرگان بود و رابطه خوبی با آیت الله نور مفیدی امام جمعه این استان دارد.
ایلام
محمد رضا مروارید جایگزین محمود عباس زاده مشکینی در تصدی استانداری ایلام شد. گرایش سیاسی مروارید معلوم نیست. وی در سالهای گذشته در بخش خصوصی فعالیت میکرد. او از نیروهای بومی ایلام است. در سوابق وی مواردی چون مسوول کشاورزی ایلام از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۲، عضویت در شورای مرکزی جهاد سازندگی، مدیر کل کشاورزی و منابع طبیعی ایلام در سالهای ۶۳ تا ۶۸، معاون برنامه ریزی استانداری کرمانشاه در سال ۶۹ تا ۷۶، معاون اداری مالی و حقوقی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از سال ۷۶ تا ۸۴ و در دوره اول ریاست جمهوری احمدینژاد مدیر سازمان کشتیرانی ایران و روسیه بود.
او تقریبا در تمامی دولتهای سازندگی، اصلاحات و احمدینژاد مسوولیت داشته است. مروارید دانش آموخته کارشناسی ارشد در رشته مدیریت دولتی است.
خوزستان
عبدالحسین مقتدایی استاندار خوزستان شد و سید جعفر حجازی از این سمت کنار رفت. مقتدایی گرایش اصلاحطلبی محافظه کار نزدیک به حزب اعتماد ملی دارد و از مدیران اجرایی با سابقه است. وی در زمان اصلاحات ابتدا استاندار خوزستان و سپس استاندار هرمزگان شد. او پیش از دریافت این حکم، عضو هیات مدیره و مشاور شرکت ملی حفاری بود. او از مدیران بومی است و در آبادان به دنیا آمده است. در مجالس سوم و چهارم نیز نماینده آبادان بود.
فارس
سید محمد احمدی استاندار جدید فارس است. او نیز گرایش اصلاحطلبی دارد و سوابق اجرایی متعددی داشته است. در دوران اصلاحات معاونت سیاسی و امنیتی استانداری فارس بود. وی همچنین پیش از ان نیز استاندار ایلام بود. همچنین سوابق دیپلماتیک نیز دارد. در کارنامه وی مواردی چون فرمانداری لارستان، مرودشت، شیراز و آباده، کاردار سفارت ایران در بحرین، کنسول ایران در دوبی، استاندار ایلام، محقق مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و مدیرکل امور بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد.
او دارای مدرک دکتری در رشته حقوق بین الملل است و همچنین متولد استان فارس است.
خراسان جنوبی
وجیهالله خدمتگزار جایگزین بابادی در ریاست استانداری خراسان جنوبی شد. او از نیروهای بومی نیست. در دوره دوم ریاست جمهوری خاتمی فرماندار کرج و معاون استانداری تهران بود اما در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد به قالیباف پیوست و در انتخابات اخیر از اعضاء فعال ستاد مرکزی وی بود. خدمتگزار در زمانی که قالیباف شهردار تهران شد مشاور او و از مدیران راشد شهرداری تهران بود. او گرایش سیاسی مشخصی ندارد و بین اصلاحطلبان و اصولگرایان در نوسان است. اما با توجه به آخرین فعالیتهایش میتوان نتیجه گرفت به اصولگرایان نزدیک تر است. خدمتگزار همچنین مدتی نیز مسوولیتهای قضایی در کرج داشته است.
سوابق قبلی وی عبارت هستند از:
معاونت استانداری تهران، معاونت در بخشهای مختلف سازمان بهزیستی کشور، فرمانداری کرج و قوچان، مدیرکل ثبت احوال خراسان رضوی، معاونت سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، رئیس دادگستری کرج.
او مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت دولتی دارد.
استاندارهایی اندکی متفاوت
در انتخاب قریب به اتفاق ۱۵ استاندار یاد شده، وزیر کشور موافقت اکثریت اعضاء مجمع نمایندگان مجلس استان مربوطه را به همراه موافقت روحانی و هیات دولت کسب کرده است. بنابراین همانطور که رحمانی فضلی محصول توافق روحانی با علی لاریجانی رئیس مجلس است. استاندارها نیز نتیجه هماهنگی بین مجلس و دولت هستند.
از ۱۵ استاندار ۹ نفر گرایش اصلاحطلبی دارند یا به آنها نزدیک هستند منتها تمامی آنان به بخش محافظه کار و نزدیک به نظام اصلاحطلبان تعلق دارند. اکثر آنان صلاحیتشان در انتخاباتهای غیر آزاد و نمایشی هفتم، هشتم و نهم تایید شده است. بنابراین حضور آنان به معنای نفوذ جریان غالب اصلاحطلبان در مدیریت استانداریها نیست اما در عین حال فضا از دست اصولگرایان تا حدی خارج میشود و تغییری در مدیریت استانهای فوق حاصل میگردد.
۴ استاندار به اصولگرایان سنتی تعلق دارند و یا با آنها همسویی دارند. استاندار ایلام و خراسان جنوبی نیز در حوزه مشترک دو گرایش اصلاحطلبی محافظه کارو اصولگرایی سنتی قرار دارند. برایند این استانداران تناسب زیادی با پیام ۲۴ خرداد و گفتمان اعتدال ندارد. البته بیش از نیمی از آنها در دوران وزیر کشوری پورمحمدی و نجار نمیتوانستند چنین سمتهایی را در اختیار بگیرند. به طور نسبی وزن اصلاحطلبان در بین استاندارها بیشتر است.
بنابراین تغییری ایجاد شده است اما دامنه آن محدود است و در حدی نیست که به تغییرات بزرگ در اداره استانداریها و توسعه سیاسی منجر شود.
متوسط سوابق مدیریتی در استانداردهای جمهوری اسلامی در حد متوسط است. افراد فوق بیتجربه نیستند اما جز معدودی سوابق اجرایی ممتازی نیز ندارند. استاندار تهران اصلا سابقه اجرایی ندارد.
چهار نفر قبلا استاندار بودهاند و ۶ نفر نیز سابقه معاونت در استانداری و کار در وزارت کشور را دارند. ۶ نفر نیز از تجربه نمایندگی مجلس برخوردار هستند.
در کل امکان اینکه این استاندارها بتوانند تحول بزرگی ایجاد کنند کم است و بیشتر به اداره وضع موجود با نارضایتی کمتر خواهند پرداخت. میزان توانایی و اعتقاد به توسعه سیاسی استانداران فوق به میزان چشمگیری از استانداران دوره اصلاحات و سازندگی کمتر است. همچنین در دوران اصلاحات استاندارها سریع عوض شدند.