جواد کریمی قدوسی، در مسجد صاحب‌الزمان مشهد در جمع فعالان سیاسی سخنان مهمی درباره پرونده هسته ای و روند تصمیم گیری های قبلی و آتی بیان داشته است.
قدوسی از اعضاء جبهه پایداری و فراکسیون اصول گرایان مجلس است و به طیف اصول گرایان تند رو ( لایه سپاهی )تعلق دارد. او پیش از نمایندگی مردم مشهد در مجلس ، فرماندهی بسیج خراسان رضوی را بر عهده داشت.
سخنان وی در مورد مسائل هسته ای جنبه های مختلفی دارد. بخشی نگاه انتقادی نسبت به عملکرد تیم مذاکره کننده است ،بخشی اخباری در خصوص نظرات رهبری و تغییر و تحولات صورت گرفته در مدیریت پرونده هسته ای باز گو می کند. نکات مهم در سخنان وی را می توان به شرح زیر دسته بندی کرد:
توقف تولید سانتریفوژ های نسل ۲ و ۳ و ۴
طبق ادعای قدوسی ، عباس عراقچی دلیل تعهد ایران در اقدام مشترک ژنو را نا توانی در ساخت این نوع سانتریفوژ ها اعلام کرده و گفته ما روغن ریخته را نذر امام زاده کردیم. اما قدوسی مدعی است دانشمندان هسته ای گفته اند صد تا از این نوع سانتریفوژ ها را ساخته ایم.
جاسوسی گسترده از فعالیت های هسته ای
قدوسی توافق را مورد حمله قرار می دهد که با گسترش حوزه بازرسی که حتی قطعه سازان سانتریفوژ ها را در بر می گیرد ، عملا باعث می شوند بازرسان آژانس به صورت نا محدود و گسترده از جزئیات فعالیت های هسته ای ایران آگاه شوند. وی بازرسان را متهم می کند که جاسوسان حرفه ای هستند. بنا به نظر قدوسی جوهره موافقت‌نامه ژنو تجزیه قدرت منسجم هسته‌ای ایران است.
تنظیم متن توافقنامه توسط آمریکا
قدوسی به نقل از علم الهدی می گوید جواد ظریف در جلسه با جامعه مدرسین اظهار داشته که پیشنویس متن توافقنامه توسط دولت آمریکا تنظیم شده است.
تحویل فیلم ها از ابتدای ساخت فردو و نطنز
طبق ادعای قدوسی قرار شده است که کلیه فیلم هایی که توسط دوربین ها از مراحل ساخت و راه اندازی فردو و نطنز گرفته شده در اختیار آژانس گذاشته شود.
نفت در برابر غذا
قدوسی می گوید در پیوست هایی که در اختیار عموم قرار نگرفته ،ایران پذیرفته که ۲۰ درصد فروش پول نفت به حسابی وارد شود تا هزینه مخارجی چون ارز دانشجویان ،دارو و گندم از این طریق و با نظارت ۱+۵ انجام شود.
دفاع از ورود غیر رسمی دلار و ریخت و پاش
قدوسی رسما از ورود غیر رسمی دلار دفاع می کند و می گوید تحریم های پتروشیمی در عمل اجرا نمی شدند و قطعات یدکی خودرو نیز از کشور های آسیای میانه وارد می شده است. تنها مشکل انتقال دلار بوده که به قول او” مگه همینجور دست روی دست گذاشتیم؟ با کشتی، با کامیون، با قطار، با هواپیما و با چمدان … . سخت است، ریخت و پاش هم دارد، اما نشدنی نیست”.
نداشتن سقف زمانی برای قرارداد جامع
طبق ادعای قدوسی سقف زمانی قرار داد جامع مشخص نیست و مقامات مذاکره کننده به عدد دو رقمی راضی هستند. امری که به زعم وی می تواند تا مدت طولانی و نا معلومی فعالیت های هسته ای ایران را در سطح آزمایشگاهی قرار دهد.
بر باد دادن استقلال ۳۵ ساله ایران در صد روز
قدوسی در انتقادی تند و گزنده مدعی است دولت روحانی با امضای توافقنامه شش ماهه ژنو ، استقلال ۳۵ ساله ایران را بر باد داده است. دلایل وی تغییر ساختار فعالیت های هسته ای ، هموار شدن فضا برای دنبال کردن مطالبات دیگر چون تضمین امنیت اسرائیل، کاهش برنامه های موشکی ، تحویل برنامه هسته ای که ناشی از مقاومت مردم و تلاش دانشمندان و … هستند.
نظرات متفاوت دولت در جلسه خصوصی
قدوسی مدعی است دولت روحانی در جلسات خصوصی می گوید نیازی به برنامه هسته ای نیست و ۶۴ سانتریفوژ کافی است و امضا نشدن توافق موقت ژنو را باعث به خطر افتادن انقلاب اسلامی اعلام کرده بود.
نظر رهبری
قدوسی در این باره چنین توضیح می دهد : « در جلسه‌ای که ۳ – ۴ هفته‌ی قبل محضر رهبر معظم انقلاب تشکیل می شود، تیم مذاکره کننده و سران قوا هم بودند، آقا در آن جلسه می‌فرمایند که من فقیهم، ۳ مرتبه این متن را خوانده‌ام و از این متن تثبیت حق غنی سازی اورانیوم برای ملت ایران به دست نمی آید. علت این امر دو مطلب است، یکی شرایط میدانی است، دیگری عدم پافشاری تیم مذاکره کننده بر حفظ حقوق هسته‌ای است. ابهامات زیادی دارد، با نگرانی باید این مسیر را طی کرد، تیم مذاکره باید تقویت شود، دارای ضعف‌هایی هست. بعد از این جلسه، پرونده از دست وزارت امور خارجه گرفته شده و دوباره برمی گردد به جایگاهی که در دولت قبلی بود، یعنی شورای عالی امنیت ملی می شود از این به بعد تصمیم گیرنده برای ادامه‌ی مذاکرات در این قضایا »
چرایی موافقت رهبری با مصالحه هسته ای
قدوسی می گوید بعد از انتخابات به طور طبیعی چون مردم به مذاکره رای داده بودند و رئیس جمهور خواهان انجام مذاکره بود لذا رهبری با شروطی موافقت کرد. وی ماجرا را این چنین شرح می دهد: « آقا هم می گویند که مذاکره کنید اما این خط قرمزهاست؛ آب سنگین اراک، سانتریفیوژهای نوع دو و سه خط قرمز است، اکتشافات و تحقیقات خط قرمز است، اصل داوطلب بودن خط قرمز است. خط قرمزها را مشخص می‌کنند و می‌فرمایند که از رهبری مایه نگذارید، از نقاط ضعف دشمن در مذاکره استفاده کنید، شما دستتان بالاست در منطقه و در داخل، ولی بدانید من اعتماد ندارم، امریکایی‌ها قابل اعتماد نیستند »
قدوسی معتقد است اگر رهبری با انجام مذاکرات موافقت نمی کردند آنگاه مسئولیت همه مشکلات کشور بر دوش وی می افتاد و خامنه ای متهم ردیف اول کشور می شد.
نامه انتقادی ولایتی، شمخانی، صالحی و باقری به رهبری
قدوسی مدعی است ولایتی ، شمخانی ، صالحی ،حسین تاش ( از اعضاء شورای امنیت ملی) و باقری معاون جلیلی در دبیری شورای امنیت ملی طی نامه ای به رهبری موضعی انتقادی نسبت به توافقنامه موقت ژنو اتخاذ کرده و آن را در تعارض با استقلال کشور دانسته اند. قدوسی در جایی دیگر نیز به قول از صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی می گوید کارشناسان سازمان را در جلسات فنی با ۱+۵ راه نداده بودند. وی همچنین اظهار داشته است خامنه ای در پاسخ گفته ایراد توافقنامه این است که انجام هر گامی منوط به پذیرش آمریکا شده است.
دفاع از غنی سازی ۶۰ درصدی
قدوسی از آمادگی مجلس برای جلوگیری از توقف غنی سازی اورانیوم در قالب ارتقاء سطح غنی سازی به ۶۰ درصد داد. از نظر او حفظ طولانی مدت ماهواره های ایرانی در فضا و صرفه جویی در تامین سوخت حمل و نقل دریایی نیازمند اورانیوم غنی شده با غلظت بالا است.
تحلیل محتوایی سخنان قدوسی
صحت و اعتبار حرف های قدوسی معلوم نیست. جریان سیاسی متبوع وی سابقه طولانی در بیان حرف های خلاف واقع دارند. اما با توجه به حضور او در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و دسترسی به اخبار محرمانه ، سخنان وی می تواند گمانه قابل اعتنایی برای بررسی بحث های درونی و اختلاف نظر ها در بلوک قدرت باشد.
سخنان قدوسی با مذاکرات مخفی با امریکا پیش از پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری تطبیق نمی کند. تصمیم به مصالحه قبل از ریاست جمهوری روحانی از سوی رهبری گرفته شده بود. بررسی عمقی تر فرضیه ای را قوت می بخشد که برخورد رهبری با مصالحه هسته ای تاکتیکی و مصلحتی است و همچنین نمی خواهد روحانی و گفتمان وی از موفقیت در مذاکره هسته ای اعتباری در سیاست داخلی کسب نمایند.
لذا فضا سازی های لازم از همین الان دارد صورت می گیرد تا پس از پایان ماموریت دولت و بر طرف شدن خطرات تداوم ستیزه جویی هسته ای ، حملات سنگینی به دولت و مذاکره کنندگان هسته ای صورت بگیرد. اتهام نقض استقلال پرونده سازی سنگینی است که از همین الان دارد برای دولت یازدهم ساخته می شود.
هدف از این حملات اعتبار زدایی از آنها و تکرار اتهام وابستگی و نفی استقلال است. رهبری و نیرو های همسو با وی می خواهند موقعیت خود در رویکرد سیاست خارجی خصمانه را حفظ کرده و بدون اینکه مسئولیتی در روند مذاکرات کنونی تقبل کنند ،از مزایای آن استفاده کرده و در عین حال مشکلات را بر دوش دولت یازدهم بیاندازند و اجازه ندهند تا در قامت یک برنده از بحران هسته ای بیرون بیاید. توصیه خامنه ای به حسن روحانی و مذاکره کنندگان مبنی بر عدم خرج کردن از وی در این راستا قابل تحلیل است.
این رویکرد دشواری در رسیدن به توافق جامع را نشان می دهد که دولت روحانی کار سختی در راضی سازی رهبری به تداوم روند موجود در مذاکرات هسته ای دارد. از دید رهبری و اصول گرایان تند رو ماجراجویی در سیاست خارجی و تعقیب ملاحظات مربوط به بیداری اسلامی جنبه راهبردی دارد. توافقنامه موقت امر مقطعی است که با دور کردن مناقشه از نقطه جوش و کاهش تنش ها در کشور فرصت بازسازی و تجدید قوا به حکومت می دهد. اما در توافقنامه جامع که دراز مدت است آنها زیر بار تعهدات کنونی نمی روند. در این صورت موازنه قوا بین نگاه راهبردی روحانی و نگاه تاکتیکی خامنه ای در مصالحه هسته ای تعیین کننده خواهد بود.
در این میان رقابت های جناحی نیز تاثیر مخرب خود را دارد. نامه ولایتی و صالحی و شمخانی اگر صحت داشته باشد نشانگر گسترش منازعات جناحی است. شمخانی و صالحی منصوبین روحانی و عضو دولت یازدهم هستند اما نامه نگاری آنها به رهبری گویای اختلاف نظر آنها با رئیس دولت است. از آنجاییکه ولایتی در ایام تبلیغات انتخاباتی رویکرد مشابه حسن روحانی در حل و فصل بحران هسته ای داشت ، نا رضایتی وی نیز می تواند ناشی از این باشد که نقشی در روند مذاکرات نداشته است.
رویکرد حکومت به مصالحه هسته ای فرایندی پیچیده است که انتشار سخنانی شبیه قدوسی می تواند در کشف پازل نرمش قهرمانانه مفید واقع شود.
