وابستگی مذاکرات هسته‌ای هفته پیش به معادلات داخلی در طول حیات ده ساله بحران هسته‌ای کم‌نظیر بوده است. اکنون در رقابت‌های انتخاباتی شکافی حول فعالیت‌های هسته‌ای قابل مشاهده است. اصلاح‌طلبان از ضرورت تفاهم و کاهش تنش سخن می گویند ولی اصول گرایان بر ضرورت مقاومت و استقبال از خطرات و رویکرد جهادی تاکید دارند.
وابستگی مذاکرات هسته‌ای هفته پیش به معادلات داخلی در طول حیات ده ساله بحران هسته‌ای کم‌نظیر بوده است. هم در دیدار جلیلی و اشتون و هم در گفتگوی سلطانیه با هرمان ناکارتس کاملا رد پای انتظار تا مشخص شدن تکلیف انتخابات مشخص بود. بر خلاف اظهار نظر مثبت نماینده ایران، ناکارتس گفتگو‌ها را شکست خورده نامید. آمانو رئیس آژانس بین‌المللی اتمی در مصاحبه با خبرگزاری اینترفکس گفت که ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای روشن شدن هدف خود از برنامه اتمی‌اش همکاری ندارد. وی به مانند گذشته تکرار کرد آژانس نمی‌تواند در خصوص نظامی بودن فعالیت‌های هسته ای ایران اظهار نظر نماید. او از این که مقامات ایران به بازرسان بین‌المللی اجازه بازرسی از تاسیسات پارچین را نداده‌اند، ابراز نگرانی کرد. در عین حال او در مصاحبه با خبرگزاری تاس تصریح نمود آژانس اتمی آماده حل پرونده هسته‌ای ایران است. سید محمد رضا سجادی سفیر ایران در روسیه نیز در مصاحبه با رسانه‌های روسی اعلام کرد ایران آمادگی دارد تا اجازه بازرسی به تمام مکان‌هایی که آژانس مظنون به فعالیت نظامی است را بدهد و همچنین بازرسات آژانس پارچین را نیز بازدید نمایند مشروط به اینکه پروتکلی امضا شود. بر اساس این پروتکل باید همه مسائل یک جا، حل و فصل شود و در صورت نبود فعالیت نظامی، پرونده ایران از شورای امنیت سازمان ملل خارج شود. اما او تعطیلی سایت فردو و تعلیق غنی سازی اورانیوم را رد کرد و تحقیر آمیز توصیف نمود.
دیدار چند ساعته اشتون و جلیلی نیز با ابراز خوش‌بینی طرفین از ادامه مذاکرات پایان یافت. جزئیات این دیدار تا کنون اعلام نشده است. اشتون قبل از دیدار اظهار امیدواری کرد که پاسخ ایران سازنده، متوازن، عادلانه و جمع باشد. وی بعد از دیدار فقط بسنده کرد که بگوید نتیجه گفتگو مثبت بوده است. اما جلیلی تاکید کرد که ۵+۱ این فرصت را از دست ندهد و ایران اماده توافق است. او با یاد آوری تقاضای ایران برای دریافت سوخت هسته‌ای مورد نیاز راکتور تحقیقاتی اتمی تهران متذکر شد امتناع غرب باعث شد تا ایران خود به سمت غنی‌سازی اورانیوم بیست درصدی حرکت کند. وی هشدار داد اگر غرب این بار نیز پیشنهادهای ایران را نپذیرد، مشکلات بیشتری را پیدا خواهد نمود. اگرچه جلیلی تاکید داشت که پشت سر برنامه هسته‌ای ایران یک اجماع ملی وجود دارد و همه جناح های حکومت پشتییان ان هستند ولی رفتار وی بیانگر نوعی اشتیاق برای دریافت پالس مثبت از سوی مذاکره کننده غربی بود.
در اصل این بار ایران بیشتر از کشورهای غربی مشتاق ادامه گفتگو‌ها است. بعد از بن‌بست مذاکرات در آلماتی ۲ قرار شد مذاکره کنندگان اروپایی و امریکایی با مقامات ارشد دولت‌های متبوع‌شان گفتگو کرده و نظرشان را پیرامون ادامه مذاکرات و پیشنهاد ایران اعلام کنند. اما بیش از یک ماه از مذاکرات قبلی گذشت و خبری از آنها نیامد. ابتدا علی باقری معاون جلیلی به میدان آمد گفت نتیجه انتخابات تاثیری در برنامه هسته‌ای ایران ندارد. بعد جلیلی با اشتون تماس گرفت تا تکلیف ادامه مذاکرات را روشن نماید. نهایتا دیدار صورت گرفت. اما متغیر انتخابات معادله هسته‌ای را عوض کرد. فاصله زیاد پیشنهادات و موضع جدید هسته ایران با پروپزال جدید ۱+۵ دول غربی را در مذاکرات قبلی نا امید ساخت. همچنین بالا گرفتن رقابت‌های داخلی حول انتخابات ریاست جمهوری نیز باعث شد تا تصمیم‌گیری پیرامون سرنوشت مذاکرات اتمی به بعد از مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری موکول شود. البته در انتظار انتخابات ماندن در نگاه غربی‌ها به معنای امید بستن به تغییر سیاست هسته‌ای از ناحیه رئیس جمهور جدید نیست بلکه نمی‌خواهند مذاکرات دست‌خوش رقابت‌های انتخاباتی شود و ترجیح داده‌اند خود را کنار بکشند.
وندی شرمن نمانیده آمریکا در گفتگوهای اتمی با ایران در کنگره اظهار داشت که توپ در زمین ایران است. وی موضع ایران در آلماتی را ناامید کننده دانست و بیان کرد ایران در ازاء تعهدات ناچیز در زمینه کاهش برنامه هسته‌ای اش خواهان رفع کل تحریم‌ها است. وی از حضور دیدگاه‌های معتدل در انتخابات ریاست جمهوری اظهار خوشحالی کرد ولی بیان نمود که تصمیم‌گیر اصلی در مورد برنامه اتمی ایران، رهبری است. او از اشتون خواسته است تا به به ایران اولتیماتوم دهد که پنجره مذاکرات همیشه باز نمی‌ماند ولذا هر چه زود‌تر اراده خود برای حل مشکل را نشان دهد.
دولت فرانسه پیگیر افزایش تحریم‌ها است. اما بعد از حضور حسن روحانی و هاشمی رفسنجانی در انتخابات و مانور روحانی بر نقد عملکرد تیم هسته‌ای در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد، مذاکره‌کنندگان کنونی به میدان آمدند و شروع به دفاع از عملکرد خود کردند. علی باقری به شکل مبسوط به انتقادات روحانی پاسخ داد و وی را به سازش و عدول از حقوق ملت متهم کرد. همچنین اصول‌گرایان تندرو ولایی در برنامه‌های انتخاباتی خود گفتمان مقاومت در بحران هسته‌ای را برجسته نمودند. در این راستا بر خلاف گذشته ، عراقچی سخنگوی جدید وزارت خارجه مدعی شد که انتخابات در سرنوشت برنامه‌های هسته ای تاثیر دارد. امری که تا پیش از این توسط صالحی وزیر خارجه و باقری عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای رد شده بود. بنابراین این بار حاکمیت می‌کوشد تا به مذاکرات هسته‌ای رنگ وبوی انتخاباتی بدهد.
اکنون در رقابت‌های انتخاباتی شکافی حول فعالیت‌های هسته‌ای قابل مشاهده است. اصلاح‌طلبان از ضرورت تفاهم و کاهش تنش سخن می گویند ولی اصول گرایان بر ضرورت مقاومت و استقبال از خطرات و رویکرد جهادی تاکید دارند. جریان احمدی‌نژاد نیز موضعی نزدیک به اصول‌گرایان دارد ولی به سرسختی آنها برخورد نمی‌کند. در این راستا سعید جلیلی که تنها برگ برنده وی در انتخابات، موضوع برنامه هسته‌ای است، کوشید تا از دیدار با اشتون برای خود فرصتی بسازد. به نظر می‌رسد برنامه حاکمیت وبه‌خصوص طیف مطیع رهبری در کوتاه مدت ایجاد چشم انداز امیدوار کننده در خصوص حل منازعه هسته‌ای است.
هدف از این نرمش ظاهری اولا خلع سلاح کردن رقیب است که خود را در قالب نجات دهنده کشور معرفی می کند و مدعی ظرفیت برای حل بحران خارجی است. ثانیا این موضوع را دستمایه موفقیت کاندیدای مورد نظر خود در انتخابات نماید. ازاین‌رو منظور حاکمیت از تغییر موضع در نسبت برنامه هسته‌ای با انتخابات، تبدیل این موضوع به فرصت برای بهره برداری انتخاباتی است. اما بعید است غرب روی خوشی به این موضوع نشان دهد. البته غربی‌ها در تحلیل آخر در کارزار اتمی به دنبال کسب امتیاز بیشتر هستند. کما اینکه دولت اوباما در شروع جنبش سبز، فضا را مساعد تا ضعیف شدن حکومت منجر به نشستن آنها در پای میز توافق گردد. الان نیز اگر پیشنهاد در خوری داده شود که ضمانت اجرایی داشته باشد آنها استقبال می‌کنند. برای غربی‌ها در خصوص بحران هسته‌ای فرقی نمی‌کند اصول‌گرایان طرف آنها باشند یا اصلاح‌طلبان. آنچه اهمیت دارد آمادگی برای حل منازعات و کنار گذاشتن ماجراجویی اتمی است. به هر حال بحران هسته‌ای اینک بعد انتخاباتی پیدا کرده است و یکی از حوزه‌های مهم رقابت است. اما بر خلاف شعار اصول‌گرایان مدافع گفتمان سوم تیر و نردیک به رهبری در داخل و تاکید بر مقاومت، دست‌کم در ظاهر در ارتباط با جامعه جهانی گارد دیگری گرفته‌اند و خواهان دریافت نگاه تایید آمیزی برای تقویت موضع خود در انتخابات هستند. در مصاحبه مطبوعاتی جلیلی در ژنو نشانی از نطق‌های آتشین هوادارانش در داخل و ضرورت تداوم مقاومت هسته‌ای دیده نشد، بلکه در باغ سبز به کسانی نشان داده شد که بارها از سوی رهبری و پیروانش به عنوان بدخواهان و مخالفان پبشرفت مردم ایران خوانده شده‌اند. در کل مسئله هسته ای در این انتخابات پر رنگ است و حاکمیت نیز عمد دارد که جایگاه آن را برجسته‌تر سازد. خطر تبعات منفی افزایش تنش در سیاست خارجی نیز این موضوع را در راس مولفه های انتخاباتی قرار داده است.
