سرانجام بر اساس پیشبینیها، اداره مذاکرات هستهای به وزارت خارجه و جواد ظریف سپرده شد. این اقدام تحولی بزرگ بود.
بعد از ۱۰ سال اداره مذاکرات از شورای امنیت ملی به وزارت خارجه انتقال یافت. بنابراین مسیر مذاکرات هستهای از فاز امنیتی از به فاز سیاسی و دیپلماتیک تغییر یافت.
در دیدگاه خوشبینانه این اقدام گامی مثبت برای تنش زدایی هستهای و توافق سطوح بالای تصمیم گیری حاکمیت برای مصالحه ارزیابی میشود. اما نگاهی دیگر نیز میتوان داشت کهاین کار جهت درست کردن ویترین مناسب است و سیاست های قبلی توسط نهادهای دیگری دنبال میشود و وزارت خارجه فقط پوشش بیرونی را تشکیل میدهد تا غرب را امیدوار نگاه دارد و درعین حال افکار عمومی داخل به گونهای تحت تاثیر قرار بگیرد که مقصر ناکامی در توافق هستهای با آمریکا و متحدانش است. گذشت زمان و حداقل شروع دور جدید مذاکرات روشن میسازد که کدام تحلیل درست و مطابق واقعیت است.
اکنون این سئوال مطرح است که چه کسانی تیم جدید مذاکره کننده هستهای را تشکیل میدهند؟ ظریف اعلام کرد که مذاکره کنندگان مشخص شده اند ولی از معرفی آنان خودداری کرد .
نوع چینش معاونین و مسئولین وزارت خارجه توسط ظریف میتواند به گمانه زنی در این خصوص کمک نماید.
او حسین امیر عبداللهیان و حسن قشقاوی را در پست های معاون عربی و آفریقا و معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان خارج از کشور حفظ کرد. همچنین عراقچی از سخنگویی به معاونت حقوقی و بین الملل وزارت خارجه رفت.
مرضیه افخم به جای عراقچی و رامین میهمانپرست متصدی سمت سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانهای شد.
افراد جدیدی که ظریف منصوب کرد عبارت هستند از مرتضی سرمدی که جایگزین سید امیر منصور برقعی در سمت قائم مقامی شد. همچنین ابراهیم رحیم پور و مجید تخت روانچی به ترتیب در جایگاه معاونت آسیا و اقیانوسیه و آمریکا و اروپا شدند.
ترکیب جدید کاملا از ترکیب قبلی منفصل نشده و بخشی از آنها را حفظ کرده است افراد جدید از چهره های شاخص اصلاح طلب نیستند ولی سرمدی و روانچی در دوران اصلاحات در وزارت خارجه فعال بودند.
البته بعید است ظریف از تیم فعلی هستهای افرادی را نگاه دارد اما دور از انتظار است چهره های نزدیک به اصلاح طلبان را به کار گیرد.
به نظر میرسد افرادی که در مسئولیت حسن روحانی پشت میز مذاکرات هستهای مینشستند مورد توجه باشند.
در آن دوره افرادی چون موسویان، سیروس ناصری، علی اکبر صالحی، محمد سعیدی، امیر حسین زمانی نیا، محمد البرزی فعال بودند.
موسویان و ناصری به دلیل برخورد هایی که بعدا با آنها صورت گرفت بعید است دوباره بهاین سمت منصوب شوند.
موسویان به احتمال زیاد در خارج از کشور میماند و هماهنگی و هدایت حرکات حمایتی از سیاست های هستهای و استراتژی مذاکرات جدید را در سطح ایرانیان خارج از کشور و نهاد های مدنی، اندیشکده های سیاسی و رسانه های منتقد دولت های غربی بر عهده میگیرد.
علی اکبر صالحی مسئولیت سازمان انرژی اتمی را بر عهده دارد و با تجریه دوران تصدی مدیریت وزارت خارجه فعالیت های هستهای را بیشتر در مسیر هماهنگ با دیپلماسی و رعایت حساسیت ها اداره مینماید.
امیر حسین زمانی نیا که معاونت بین الملل حسن روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک بود و اجرای مصاحبه مطبوعاتی وی پس از پیروزی را بر عهده داشت، به احتمال زیاد در ترکیب مذاکره کنندگان حضور خواهد داشت.
او دیپلماتی پخته وبا تجربه است. محمدسعیدی نیز بخت زیادی دارد دوباره در این سمت فعال شود. او در تیم مذاکره کننده در دوره مسئولیت علی لاریجانی نیز حضور داشت. محمد البرزی سفیر سابق ایران در اتریش نیز ممکن است مجددا به کار گرفته شود.
اما افراد باقی مانده ممکن است از تیم سابق لاریجانی و یا افراد نزدیک به بخش میانه و پراگماتیست اصولگرایان باشد. با توجه به اهمیتی که روحانی به همکاری با بخش میانه اصول گرایان میدهد، امکان تحقق این رویداد کم نیست. در این صورت ممکن است کسانی چون کاظم غریب آبادی سفیر سابق ایران در لاهه و جواد وعیدی مذاکره کننده قبلی در دوره مدیریت علی لاریجانی دعوت به کار شوند.
در عین حال ممکن است نفرات جدیدی به تیم مذاکره کننده هستهای جدید بپیوندند. ترکیب جدید شکل و شمایل دیپلماتیک خواهد داشت. افراد انتخاب شده در دورانی که برای اولین بار وزارت خارجه مسئولیت مذاکره هستهای را بر عهده گرفته است، در سرنوشت مذاکرات موثر هستند. البته نقش آنها تعیین کننده نیست اما موثر هستند.
طبق اظهارات سخنگوی وزارت خارجه، شورای امنیت ملی کماکان سیاستگذاری در خصوص سیاست ها و راهبردهای هستهای را بر عهده خواهد داشت.
معلوم شدن ترکیب مذاکره کنندگان جدید تا حدی فرجام مذاکرات جدید هستهای را مشخص مینماید. اگر چه عناصر اصلی نظر رهبری و ماهیت نظام سیاسی است. اما این ترکیب و از همه مهمتر رویکرد ایران در مذاکرات جدید روشن میسازد که کشتیبان هستهای را سیاست دیگری آمده است یا در بر پاشنه قبلی خواهد چرخید.