علی افشاری

پیروزی حسن روحانی و تغییر رخ داده در خط مشی حکومت ،وضعیت جدیدی را برای نیرو های تغییر خواه رقم زده است. بر خلاف سیر تحولات بعد از سال۱۳۸۸ که فضا را برای گرایش های معتقد به تغییر حکومت و اصلاحات ساختار شکن مساعد کرده بود و جهت رویداد های سیاسی به این سمت بود، ۲۴ خرداد ماه دوباره رویکرد رفرومیستی و اصلاح در درون ساختار قدرت را در سپهر جنبش اجتماعی برجسته ساخت. البته این وضعیت موقت است و تداوم آن کاملا بستگی به فرجام دولت روحانی دارد.

عدم تحقق امید ها و تکرار تجربه جنبش اصلاحی دوم خرداد در سطحی محدود تر به ضد دیدگاه های اصلاح طلبی دولت تبدیل شده و گرمابخش دیدگاه های معتقد به تغییر کلیت ساختار و بخصوص کنار گذاشتن نهاد ولایت فقیه منجر می گردد. اما در چشم انداز کوتاه مدت باد به آسیاب اصلاحات درون ساختار قدرت می وزد. ادامه‌ی خواندن→

پیروزی شیخ حسن روحانی در انتخابات تاثیری پارادوکسیکال بر روحانیت دارد. از یک طرف او با حمایت بخش هایی جامعه که نسبت به حضور روحانیت در حکومت نظر مساعدی ندارد انتخاب شد. اما پس از انتخابات ،اکثریت روحانیت کشور از رئیس جمهوری روحانی راضی به نظر می رسند.
تا قبل از انتخابات اقلیتی از چهره های ارشد روحانی از روحانی حمایت کردند. مجمع روحانیون مبارز در روز های آخر از مردم دعوت کرد تا به روحانی رای بدهند. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز تهران از اصول گرایان پشتیبانی کردند و کاندید مورد نظر اکثریت جامعه مدرسین علی اکبر ولایتی بود. جامعه روحانیت مبارز تهران رسما از کاندیدایی حمایت ننمود.

اما جهت گیری اکثریت اعضاء به سمت محمد باقر قالیباف بود . آیت الله مهدوی کنی دبیر کل جامعه روحانیت مبارز تلاش کرد از میان مراجع ، مدرسین ، محققین و خطباء آیت الله صانعی ، آیت الله بیات ، آیت الله دستغیب ،حجج اسلام حسن خمینی، علی اکبر ناطق نوری ، سید محمد خاتمی ، رسول منتجب نیا ،مجید انصاری ، احمد منتظری، مسیح مهاجری و … به صورت علنی از روحانی حمایت کردند. ادامه‌ی خواندن→

اصطلاح ضرر از سود  اگرچه پارادوکسیکال به نظر می رسد اما در فضای معاملات تجاری در بازار ایران شایع است. معنای این اصطلاح این است که ضرر متوجه کاهش سود است نه کم شدن از اصل سرمایه. در بررسی موقعیت رهبری پس از انتخاب روحانی می توان این اصطلاح را وام گرفت . این مفهوم در روشن شدن تاثیر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بر وضعیت خامنه ای و جایگاه جدید وی در عرصه سیاسی ایران مفید است.

تقریبا به قطعیت می توان گفت خامنه ای در این انتخابات پیروز نبود و سود نکرد. اما ابعاد شکست وی مشخص نیست و به عبارتی ضرر او تاثیر مخربی بر موقعیتش در حاکمیت ندارد. پیروزی روحانی برای وی خطرناک نیست البته به میزان جلیلی و ولایتی برایش مطلوب نیست. در واقع انتخاب روحانی در برنامه و طرح وی در یکپارچه سازی حاکمیت در دست نیرو های جدید و وفادار ایجاد اختلال کرده و او مجبور به عقب نشینی شده است. شکست وی در حوزه گفتمانی و بخصوص سیاست خارجی پر رنگ تر است. ادامه‌ی خواندن→

۱۴ سال از ۱۸ تیر گذشت. فاجعه ای که وجدان دانشگاه و دانشجو را جریحه دار ساخت و زخمی عمیق را به پدید آورد که هنوز تازه است. ۱۸ تیر که نماد فعالیت های اعتراضی دانشجویان بعد از خیزش مجدد جنبش دانشجویی در دهه هفتاد است هنوز پرونده ای مفتوح و باز در پیشگاه ملت و عرصه دانشگاهی است. هنوز آمران و عاملان شناسایی نشده و عدالت برای آنان اجرا نشده است. هنوز از دانشگاه اعاده حیثیت نشده است .

کماکان خون گرم عزت ابراهیم نژاد در خیابان امیر آباد دیده می شود و بانگ اعتراضی اکبر محمدی که مظلومانه در زندان اوین چشم هایش را برای همیشه بست ،در کشاکش تجمعات اعتراضی کوی دانشگاه تهران به گوش می رسد.
با گذشت ۱۴ سال معلوم نیست دلایل اصلی حمله به کوی دانشگاه تهران چه بود و آیا حاکمیت با سناریویی از پیش تعریف شده این جنایت را کلید زد یا در واکنش به حرکت اعتراضی ناگاه دانشجویان مورد کینه و خشم جریان ضد اصلاحات و مدافعان رهبری قرار گرفتند. ادامه‌ی خواندن→

ریاست جمهوری محمد مرسی به یک سال نکشید و توسط ارتش از مقام خود برکنار شد. پس از اوج گیری اعتراضات و تجمع مخالفین در میدان التحریر ارتش به وی اولتیماتوم داد که با استعفا کند و یا مخالفان را در قدرت شریک سازد. با امتناع مرسی و اقدام وی در متهم کردن نظامیان به اتخاذ کودتا ،وی و نزدیکانش در کاخ ریاست جمهوری در محلی نظامی حصر خانگی شدند . همچنین رسانه های هوادار اخوان المسلمین تعطیل شدند و برخی از رهبران حزب آزادی و عدالت بازداشت گشتند. طرفداران اخوان المسلمین نیز در خیابان های قاهره تجمع کرده اند و واکنش های خشم آلودی را بر علیه مخالفان و ارتش بروز دادند. اما در نهایت اعلام کردند مقابله مسلحانه با ارتش نخواهند کرد.

صحنه سیاسی مصر در روز های اخیر بشدت متشنج بود. درگیری های خشونت بار بین طرفداران و مخالفان مرسی منجر به کشته شدن بیش از ۱۴ نفر شد. اکنون با برکناری مرسی و الغاء قانون اساسی مصوب مصر در رفراندوم ،مصر وارد مرحله جدیدی شده است. ادامه‌ی خواندن→

تغییر موضع خامنه ای عامل اصلی شگفتی انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بود. البته نقش مردم نیز حائز اهمیت بود. اما هر گاه فرصت انتخاب به مردم داده شده و رای های شان محترم بشمار امده است برخوردی منفی با کاندید حاکمیت و مدافع وضع موجود انجام داده اند اما نظام در مقاطعی چون سال ۱۳۸۸ چنین اجازه ای را به آنان نداد و در این دوره نیز تا روز های پایانی پیشبینی غالب تداوم این مسیر بود.

در حالی که قرائن و شواهد معتیر و قابل استناد حکم به تداوم مشی حاکمیت در انتخابات ۸۸ می داد ، ناگاه رهبری تصمیمش را عوض کرد و ریاست جمهوری روحانی را پذیرفت. این تغییر دستکم ظاهری فضای سیاسی داخل و خارج ایران را متحیر ساخت.
خامنه ای در سال گذشته با حمله به انتخابات آزاد و تاکید بر نقشه دشمنان مبنی بر ایجاد اختلال در امر انتخابات و دفاع از وضع موجود فضا را به سمتی هدایت کرد که بنا نیست تغییری در عرصه سیاسی رخ بدهد. رد صلاحیت رفسنجانی و تهدید خاتمی درستی این تصور را تقویت کرد . ادامه‌ی خواندن→

غیر منتظره بودن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم باعث شده است تحلیل دقیق چگونگی این رفتار نیاز به بررسی ها و ارزیابی های مفصلی داشته باشد. تحلیل معتبر و جامع ،نیازمند گذشت زمان و روشن شدن متغیر های نا معلوم است.
در این مقطع بررسی آماری نتایج انتخابات و مقایسه با دوره های گذشته می تواند مفید باشد. از جهاتی مقایسه نتایج این دوره با انتخابات ریاست جمهوری دوره نهم به لحاظ میزان رای کاندیدا ها روشنگر است. نتایج رسمی انتخابات ریاست جمهوری در ارتباط با رای های کاندیدا های دوره دهم به دلیل مشکلات و اعتراضات و تخلف های زیاد نمی تواند مورد اعتنا قرار بگیرد. اما اعتبار نتایج مربوط به میزان مشارکت در پای صندوق های رای به طور نسبی قابل قبول است. در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بر مبنای آمار رسمی ۷۲ درصد در انتخابات شرکت کردند. اگر جمعیت واجد حق رای بر مبنای نتایج سر شماری سال ۱۳۹۰ در نظر گرفته شود آنگاه ۵۵ میلیون می توانستند در این انتخابات رای بدهند ، لذا نرخ مشارکت ۶۷ درصد می شود. ادامه‌ی خواندن→