کانال مالی ویژه اروپا؛ نوشدارو پس از مرگ سهراب

سرانجام بعد از قریب به هشت ماه فعالیت کانال ویژه مالی اروپا موسوم به «اینس‌تکس» با اعلام وزیر خارجه آلمان آغاز به کار کرد. این کلمه مخفف سازوکار حمایت از مبادلات تجاری و تسهیل مکانیزم پرداخت است که به شرکت‌ها و مؤسسات تجاری و اقتصادی اجازه می‌دهد بدون قرار گرفتن در معرض تحریم‌های آمریکا به تجارت مشروع با ایران بپردازند.

هنوز جزئیات و تمامی ابعاد این کانال مشخص نشده و مراحل اجرایی آن در حال تکمیل است. همانطور که قبلاً برخی از رسانه‌های غربی اعلام کرده بودند پاریس میزبان این کانال خواهد بود و یک شخصیت آلمانی ریاست آن را بر عهده خواهد گرفت و انگلستان و فرانسه و آلمان در آن سهامدار خواهند بود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی, مقالات | دیدگاه‌ها برای کانال مالی ویژه اروپا؛ نوشدارو پس از مرگ سهراب بسته هستند

مدرنیته معیوب شاهان پهلوی و ظهور پدیده “خمینی”

چهل ساله شدن انقلاب بار دیگر بحث پیرامون مفید یا زیان بار بودن  آن واقعه دوران ساز و مقایسه بین شرایط کنونی و ایران قبل از انقلاب را در کانون توجه قرار داده است. سیر قهرایی امور و بدتر شدن شرایط  کشور به صورت نسبی در مقایسه با دوران حکومت شاهنشاهی پهلوی در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی باعث شده است تا تردید ها نسبت به درستی اصل انقلاب بهمن ۵۷ افزایش یابد. در این راستا جریان های مشروطه خواه پادشاهی و مدافعان پهلوی ها به تبلیغ پیرامون نادرستی انقلاب بهمن ۵۷  مشغول هستند.

پایه صورت بندی های آنها بر دو محور فریب مردم توسط آیت الله خمینی و خطای راهبردی روشنفکران در حمایت از او و ترویج گری در جامعه قرار دارد. این محور ها اگرچه بخش نه چندان بزرگی از واقعیت های مربوطه را پوشش می دهند، اما تقلیل رویداد بزرگ انقلاب بهمن ۵۷ به آنها افسانه سازی و کژاندیشی است.

نگاهی ریشه ای و ساختاری به رویدادهایی که منتهی به سقوط نظام سلطنتی پهلوی و تشکیل جمهوری اسلامی در گذاری انقلابی شد، روشنگر پدیده پیچیده و متاثر از عوامل متعدد و در هم آمیخته است. نخست تفکیک بین اصل انقلاب و رهبری مسلط آیت الله خمینی در تبیین درست مسئله ضروری است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای مدرنیته معیوب شاهان پهلوی و ظهور پدیده “خمینی” بسته هستند

بازگشت فصل خزان در روابط ایران و اروپا

مناسبات جمهوری اسلامی و اتحادیه اروپا وارد فصل جدیدی شده است که تحت تاثیر تحولات در شکاف های متقاطع به سمت واگرایی متمایل شده است. اگرچه صحبت از تکمیل کانال مالی ویژه اروپا حهت دور زدن تحریم های یکجانبه آمریکا و تسهیل  دادوستد تجاری با ایران در  هفته آخر ماه ژانویه می شود  اما هنوز وضعیت آن  وبخصوص جزئیات مشخص نیست. موقعیت ضعیف جمهوری اسلامی و نیاز مبرم باعث شده علی رغم تاخیر ۸ ماهه اروپا و دادن وعده های نسیه کماکان در برجام باقی مانده وصرفا به دادن هشدار برای ایجاد فشار جهت تامین انتظارات تعدیل شده بعد از خروج آمریکا بسنده کند.

 

بر اساس شنیده های تاییدنشده بعد از مخالفت کشورهای کوچک و درجه ۲ اروپایی، سرانجام فرانسه قبول کرده است که میزبان سازوکار ویژه مالی باشد و کشور آلمان مدیریت اجرائی را تقبل کرده است. بریتانیا نیز قرار است حسابداری آن را بر عهده بگیرد. اما فعلا همه چیز در حد حرف است که البته می توان انتظار داشت در نهایت حداقل بخشی از آن متحقق شود.  اجرائی شدن این طرح  هم زمانی بیشتر از تکمیل آن را می طلبد و با توجه به اظهارات آگاهان از روند ماجرا حتی اگر توافق بر سر اجزاء و نحوه کار کانال مالی یادشده در اواخر ماه ژانویه تکمیل شود اجرای آن به ماه های بعد موکول می گردد.  ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای بازگشت فصل خزان در روابط ایران و اروپا بسته هستند

جمهوری خواهی عرفی در زمان محمد رضا شاه پهلوی

حمله متفقین در شهریور ماه ۱۳۲۰ و سقوط سلطنت رضا شاه عرصه سیاسی ایران را وارد فصل جدیدی ساخت. در این زمان  فضای جامعه بعد از اختناق شدید زمان رضا شاه به یک باره باز شد، اما شرایط اجتماعی، موازنه قوا و پراکندگی نیروهای جمهوری خواه اجازه نداد تا نظام جمهوری به عنوان آلترناتیو مطرح باشد. همچنین زمینه اجتماعی گسترده ای نیز برای جمهوری خواهی وجود نداشت. فقدان نهاد سازی سیاسی و حکمرانی آمرانه نوعی آشفتگی در فضای جامعه بعد از تبعید رضاشاه  ایجاد کرده بود.

تنها بازگشت به سطنت قاجار به عنوان بدیل تداوم سلطنت سلسله پهلوی بر روی میز دولت وقت بریتانیا قرار داشت وسرانجام با تاثیرگذاری محمد علی فروغی محمد رضا شاه با موافقت دولت وقت بریتانیا بر تخت سلطنت نشست. اما تداوم ساخت مطلقه بخصوص بعد از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و تحکیم پایه های استبداد عرفی باعث شد تا جمهوری خواهی در پراتیک سیاسی بخشی از نیروهای اپوزیسیون مطرح باشد و سرانجام به نیروی اجتماعی نیرومندی در آستانه انقلاب بهمن ۵۷ تبدیل شود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی | دیدگاه‌ها برای جمهوری خواهی عرفی در زمان محمد رضا شاه پهلوی بسته هستند

ائتلاف های خلق الساعه و مدار بسته دمکراسی در ایران معاصر

نیاز به ایجاد نیروی فراگیر سیاسی برای پیشبرد تحولات سیاسی مثبت و پیشرفت کشور در چارچوب افزایش مشارکت سیاسی بحثی ریشه دار در تاریخ سیاسی معاصر ایران است. در بزنگاه های سیاسی ونقاط عطف تحولات کشور از نهضت مشروطه تا کنون تمایل به شکل دهی ائتلافات فراگیر در شرایطی که تزلزل در ساخت مطلقه قدرت بوجود آمده است، وجود داشته است. در این شرایط عمدتا نیاز پراگماتیستی به وحدت باعث نادیده گرفتن اختلافات مبنایی و اتفاق نظر حول یک شخص و یا جمع بر اساس وعده های غیر قابل سنجش شده است. وجود دشمن مشترک و معطوف کردن حساسیت ها به تضاد اصلی نیز این رویکرد را تقویت کرده است.

اما ائتلاف کنندگان بعد از پیروزی به دلیل شکاف ها و تضادهای حل نشده که موکول به آینده نامعلوم شده بودند و پایه های منطقی و مستحکمی نداشتند، خیلی زود فروپاشیده و پیروزی ها به دولت مستعجل ختم شدند. نتیجه کار مدار بسته دمکراسی و حاکمیت ملی ایران و تداوم بقای پاردایم استبداد در اشکال مختلف بوده است. البته تداوم استبداد یک پدیده چند وجهی است و عوامل متعددی در آن نقش دارند اما شتابزدگی در ایجاد وحدت های صوری و ناگهانی در بستر توسعه نیافتگی سیاسی ایران و فقدان نهادسازی سیاسی و ضعف کار تشکیلاتی عنصر مهمی است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی, مقالات | دیدگاه‌ها برای ائتلاف های خلق الساعه و مدار بسته دمکراسی در ایران معاصر بسته هستند

مهندس بازرگان و ماندگاری در سیاست

با گذشت بیش از ٢۴ سال از فوت مهندس مهدی بازرگان، میراث سیاسی وی هنوز در عرصه سیاسی و عمومی ایران جاری است  و حتی  به نوعی می‌توان گفت دیدگاه‌ها ، مشی سیاسی و به‌خصوص انتقاداتش از جمهوری اسلامی بازتاب بیشتری یافته و با اقبال گسترده‌تری مواجه شده است.

مهندس بازرگان اگرچه یک عنصر تشکیلاتی بود اما عملکرد وی در نهایت فراتر از جبهه ملی و نهضت آزادی، از وی کاراکتری ترسیم نموده است که خطوط تمایز خاص خود را دارد و قابل ادغام و تحویل به جمع خاصی نیست. غلط نیست اگر گفته‌شود او شخصیت یگانه‌ای بود. البته نهضت آزادی بخشی از کارنامه‌ی سیاسی رئیس دولت موقت است اما مقایسه‌ی دوران فعالیت نهضت، قبل و بعد از دبیر کلی مهندس بازرگان به خوبی تمایزات‌و تاثیرات فردی مهندس بازرگان و آثارعینی و عملی وی بر مشی نهضت آزادی را روشن می‌سازد. سیاست برای مهندس بازرگان هیچگاه یک امر حرفه‌ای نبود؛ او سیاست‌ورزی متعارف و متداول را رد می‌کرد؛ عمیقا سیاست و دیانت را تا پیش از سالیان پایانی عمر یکی می‌دانست و هر دو را در خدمت خیر عمومی براساس بینش عقلانی و علمی زمانه به‌شمار می‌آورد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی, مقالات | دیدگاه‌ها برای مهندس بازرگان و ماندگاری در سیاست بسته هستند

دستان خالی زاکانی در بازسازی سناریوی شکست خورده سپاه در ۱۸ تیر

مناظره علیرضا زاکانی و سید مصطفی تاجزاده بر سر فاجعه کوی دانشگاه تهران بار دیگر مناقشه بر سر این پرونده مهم تاریخی که هنوز باز است را در کانون توجه افکار عمومی قرار داد. با گذشت بیش از ۱۹ سال، هنوز ابعادی از فاجعه یادشده مبهم باقی‌مانده‌است و معلوم نیست تصمیم‌گیران حمله شبانه به خانه دانشجویان چه کسانی بودند و فرایند تصمیم‌سازی چه مسیری را طی کرد و هدف نهایی آنها چه بود.

مشاهدات شخصی نگارنده به عنوان کسی که در بطن ماجرا حضور داشت، فرضیه‌ای را تقویت می‌کند که بعد از فازهای اول و دوم حمله وحشیانه و تحریک دانشجویان قرار بود فاز سوم با سلب اعتبار از دولت اصلاحات به سمت زمینگیرکردن جنبش اصلاحی دوم خرداد و چه بسا استیضاح سیدمحمد خاتمی پیش برود یا اگر این هدف قابل وصول نشد، دولت خاتمی و توان اصلاحی آن را فلج سازد. نامه تهدید‌آمیز جمعی از فرماندهان سپاه در این خصوص روشنگر است. امابرخلاف تلاش ناشیانه زاکانی، وقایع بعد از حمله و واکنش خودجوش جمعی از دانشجویان در دفاع از خود و شکل‌گیری جنبش اعتراضی ۱۸ تیر مشخص بوده و قابل تحریف نیست. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی, سیاسی | دیدگاه‌ها برای دستان خالی زاکانی در بازسازی سناریوی شکست خورده سپاه در ۱۸ تیر بسته هستند

تزلزل ترامپ و انتظار سخت جمهوری اسلامی

دونالد ترامپ در روزهای اول سال ۲۰۱۹ بمانند گذشته بر روی موفقیت سیاست تنبیهی اش علیه جمهوری اسلامی ایران ماتور داد. وی اعلام داشت که مقامات حکومت ایران پیغام هایی برای مذاکره داده و بزودی گفتگو را می پذیرند. اما سخنگوی وزارت خارجه و علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی این ادعا را تکذیب کرده و مدعی شدند مقامات آمریکایی در مقاطع مختلف پیشنهاد مذاکره داده اند که با پاسخ منفی آنها روبرو شده است. البته دولت آمریکا به صورت علنی بارها از تمایل خود به مذاکره با جمهوری اسلامی با هدف رسیدن به توافقنامه جدید در حوزه هسته ای، موشکی و امنیت خاورمیانه سخن به میان آورده است.

اما در ورای این جنگ کلامی واقعیت این است که در شرایط کنونی وبا توجه به وخامت فزاینده اوضاع اقتصادی، فشار سنگین خارجی و کمبود منابع حکومت، امکان مقاومت نامحدود وجود ندارد و جمهوری اسلامی با علم به این واقعیت به دنبال ایستادگی موقت برای پیدا کردن زمان مناسب مذاکره است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای تزلزل ترامپ و انتظار سخت جمهوری اسلامی بسته هستند

فلاکت اقتصادی وتهدید جنبش های تمامیت خواه

روزنامه ایران در هفته های گذشته اقدا م به انتشار نتایج یک نظرسنجی اتاق بازرگانی تهران از فعالان اقصادی کرد. خروجی این نظر سنجی ناامیدی و بدبینی است که تولید و تولید کننده در ایران را تهدید می کند.  ۷۸ درصد پاسخ دهندگان چشم انداز اقتصادی کشور را تیره ارزیابی کرده اند با خود را در وضعیتی نمی بینند که بتوانند گمانه زنی دقیقی در مورد آینده داشته باشند. جمعبندی اکثریت فعالان اقتصادی که مورد پرسش قرار گرفته اند، نگاه منفی نسبت به عملکرد اقتصادی نظام است و معتقدند که اقتصاد ایران در مسیری روشن و رو به بهبود حرکت نمی کند.

از آنجاییکه فعالان اقتصادی عمدتا در بیان نظرات خود محافظه کار و محتاط هستند این نظرسنجی را می تواند مهر تاییدی بر روند قهقرایی اقتصادی کشور دانست که تشدید وخامت اوضاع معیشتی مردم یکی از جلوه ها و نمودهای آن است. در این شرایط مطالبات اقتصادی و مسائل مربوط به نیازهای اولیه زندگی به اولویت بخش بزرگی از بخش معترض و خاکستری جامعه تبدیل شده و می توان حدس زد در سطح جامعه از مطالبات سیاسی و فرهنگی پیشی گرفته است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای فلاکت اقتصادی وتهدید جنبش های تمامیت خواه بسته هستند

گامی جدید برای ایجاد قطب قدرتمند جمهوری‌خواهی در سیاست ایران

بیانیه ۴ سازمان(۱) « اتحاد جمهوری خواهان ایران»”، « حزب چپ ایران»، « سازمان های جبهه ملی ایران در خارج از کشور» و « همبستگی جمهوری خواهان ایران» در خصوص نیاز مبرم ملی به ایجاد جمهوری متکی بر آرای آزاد مردم ایران از رویدادهای خبرساز اخیر بود. این ۴ سازمان جمهوری خواه عرفی( سکولار) تمایز مشی و برنامه سیاسی خود با دیگر گرایش های سیاسی ایران که در ارتباط با نظم های « موروثی» و «ولایی» فعالیت می کنند، را اعلام کردند.

آنها در عین حال تصریح کردند که مجموعه نیروهای دمکراسی خواه را متنوع و متکثر ارزیابی می کنند ودر نهایت ساختار دمکراسی و نظام حکمرانی پساگذار باید از سوی مردم ایران در چارچوب رعایت پلورالیسم و حقوق شهروندی تعیین شود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای گامی جدید برای ایجاد قطب قدرتمند جمهوری‌خواهی در سیاست ایران بسته هستند