رضا شاه و روحانیت

یکی از غلط های مشهور تاریخ معاصر در خصوص ضدیت رضا شاه با اصل نهاد روحانیت است. این تصور هم متکی به پروپاگاندای جمهوری اسلامی است و هم بخشی از طرفداران پهلوی ها. اما واقعیت در فراسوى این دو قطب است. نگاه رضا شاه به روحانیت و مذهب مشابه آتاتورک نبود.

وی دنبال حذف نهاد روحانیت نبود بلکه به دنبال کاستن از حوزه نفوذ آن، سامان دادن و نظم بخشیدن به حوزه ها و مدارس دینی قدیم و خارج کردن دادگستری، ثبت اسناد و ازدواج و اموزش از حوزه کنترل و تصدی گری روحانیت بود.حتی دادگاه های شرعی را محدود کرد و مانند آتاتورک آنها را کاملا حذف نکرد. رضا شاه در مراسم تاجگذاری سوگند خورد که از اصول مذهب پاسداری کند. وی با ساماندهی امور مذهبی از سوی روحانیت مخالفتی نداشت. اگرچه وی اعتقاد چندانی به لحاظ شخصی به روحانیت و دنباله روی از آنها نداشت اما این نگاه را به حکومت تعمیم نداد.  ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی | دیدگاه‌ها برای رضا شاه و روحانیت بسته هستند

پایان فعالیت رسمی حزب توده در ایران بعد از انقلاب

۳۶ سال پیش در چنین روزی حزب توده منحل اعلام شد و آیت الله خمینی با ” خیانتکار” توصیف کردن حزب توده تعطیلی آن که با دستگیری گسترده رهبرانش همراه بود را “موجب سرفرازی امت اسلامی” دانست.


اگرچه برخی از کارگزاران اولیه نظام از جمله مهندس میرحسین موسوی معتقد هستند آیت الله خمینی نظر اطلاعات سپاه در خصوص برنامه حزب توده در براندازی جمهوری اسلامی با نقشه شوروی سابق را نپذیرفته بود. اما موضع گیری های علنی وی مستندی غیر قابل انکار در شراکت در این برخورد امنیتی واحراز مسئولیت اخلاقی و حقوقی است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی | دیدگاه‌ها برای پایان فعالیت رسمی حزب توده در ایران بعد از انقلاب بسته هستند

شمشیرها و تاریخی که شکل گرفته است

مسیری که تاریخ پیموده است تابعی از عوامل و مولفه های متعدد است که تصادف هم در آن نقش مهمی ایفا کرده است. اما هر طور بخواهیم تاریخ ملل و کشورها و سیر تحولات آنها را تبیین کنیم، نمی توانیم نقش شمشیرها در دنیای کهن و غرش توپ ها و گلوله های سربی داغ در قرون اخیر را در آرایش کنونی دولت- ملت ها نادیده بگیریم.
اشاره به شعر ابوتمام شاعر معروف عرب در این خصوص شاید روشنگر باشد . او وقتی معتصم خلیفه عباسی بر خلاف نظر منجمان که لشگرکشی و جنگ را توصیه نکرده و آن را نحس می دانستند به آسیای صغیر حمله کرد و شهر یونانی نشین اموران ( عموریه) که در کنترل امپراطوری روم شرقی بود را تصرف و ویران کرد ، قصیده ای در مدح این فتح سرود.

بیتی از این قصیده بدین شرح است:
السَیفُ اصدَقُا نباءً مَِن الکُُتبِ
فی حَدهِ الحد بین الجِدّ وَالَعِب
ترجمه آن به فارسی یعنی :
شمشیراز کتاب راستگوتر است . مرز بین جدی و شوخی در لبه آن است. شمشیر حق را از باطل که منظور توصیه منجمان و اخترشناسان است، جدا می کند.
عنصری بلخی شاعر پرآوازه ایرانی دربار شاه محمود غزنوی که در مدح و ستایش و تملق شاهان غزنوی ید طولایی داشته، نیز شعر مشابهی دارد:
به تیغ شاه نگر، نامه گذشته مخوان
که راست گوی تراز نامه، تیغ او بسیار
چو مرد بر هنرخویش ایمنی دارد
شود پذیره دشمن به جستن پیکار
نه رهنمای به کار آیدش نه اخترگر
نه فال گوی به کار آیدش نه خواب گزار
خبر کنند زشاهان و ما همی نکنیم
که تیغ شاه بسی راست گوی تر ز خبر
منبع برای اشعار:
شعرِ فتح، علی اکبر احمدی دارائیاین سخن در نگاه واقع گرایانه ( رئال) به تاریخ صادق است که در برهه هایی به قول مائو قدرت سیاسی از لوله تفنگ بیرون آمده است.البته رابطه شمشیر و حقیقت به مراتب پیچیده تر است. شمشیر ژاندارک که قدیس ها در خواب به او جایش را گفتند و او برای نجات فرانسه آن را بکار گرفت ، شمشیر فراگاراس که روایت شده توسط خود خدایان ساخته شده و هر زره ای را سوراخ می کرد و اگر بر گلوی هر کسی قرار می گرفت، حقیقت از زبان وی جاری می شد و شمشیر ذوالفقار حضرت علی نمونه هایی از این دست هستند.

پی نوشت: عکس تصویر شمشیر معروف هارپ را نشان می دهد که بر اساس اسطوره های یونانی کرونوس سر پدر تاجدارش اورانوس را ازتنش جدا می کند. همچنین پرسئوس با همین شمشیر سر مدوسا را قطع کرد

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای شمشیرها و تاریخی که شکل گرفته است بسته هستند

سلب مسئولیت خامنه‌ای از خود در مسائل مهم سیاسی نشانه چیست؟ مصاحبه با دویچه وله

«انکار موافقت با برجام از سوی خامنهای در مراسم افطاری با دانشجویان بار دیگر بحث مسئولیتناپذیری او را برجسته ساخته است. وی در تمامی دوران رهبری سی ساله خود از پذیرش مسئولیت تصمیمات کلیدی و راهبردی نظام سیاسی طفره رفته است. همیشه اتفاقات خوب به حساب رهبری گذاشته شده و مشکلات و اشتباهات محصول اقدامات مسئولان دیگر بوده که رهبری یا از سر عدم دخالت در وظایف قانونی و یا محذوریت از آنها ممانعت نکرده است.

البته ریاکاری سیاسی در نظام‌های خودکامه و به‌خصوص فرهنگ حکمرانی در ایران قدمت زیادی دارد. اما از آنجایی که رهبری خامنه‌ای رویدادی تصادفی بود و در سال‌های نخست نیز شکننده به نظر می‌رسید، ازاین‌رو وی بر بستر این سابقه، رفتار دوگانه و گریز از پاسخگویی را محورهای اصلی و تغییرناپذیر شیوه زمامداری خود قرار داد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مصاحبه‌ها | دیدگاه‌ها برای سلب مسئولیت خامنه‌ای از خود در مسائل مهم سیاسی نشانه چیست؟ مصاحبه با دویچه وله بسته هستند

پیامدهای سیاسی کاهش صادرات نفت ایران

تصمیم دولت آمریکا از عدم تمدید معافیت های موقت برای خرید نفت ایران شرایط ویژه ای را بر اقتصاد ایران تحمیل کرده که پیامدهای آن عرصه سیاسی را نیز در بر می گیرد. البته تاثیرات در حوزه سیاسی بیشتر در میان مدت و درازمدت پدیدار خواهد شد. در این یادداشت تلاش می شود به اختصار این پیامد ها تشریح شوند.

نخست باید در نظر داشت که در مناسبات جهانی نفت  یک سلاح سیاسی هم بوده است و تاثیر آن در معادلات سیاسی منطقه و دنیا امری نیست که قابل انکار باشد. نفت در سطح متغیرهای کلان سیاسی و اقتصادی ایران تقریبا در ۹ دهه اخیر نیز نقش ویژه ای ایفا کرده است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی, مقالات | دیدگاه‌ها برای پیامدهای سیاسی کاهش صادرات نفت ایران بسته هستند

چرخش کلامی ظریف مقدمه نرمش قهرمانانه ۲ یا خرید زمان

سفر جواد ظریف به نیویورک برای شرکت در اجلاس “روز بین‌المللی چندجانبه گرایی و دیپلماسی برای صلح” در سازمان ملل خبرساز شده است. البته پیامدهای غیرمنتظره سفر مربوط به اظهارات ظریف در نشست فوق نیست بلکه مصاحبه های وی با رسانه های آمریکائی و سخنرانی هایش وضعیت جدیدی را ترسیم کرده است. ابتدا ظریف در جریان سخنرانی در انجمن آسیایی در نیویورک، به طور علنی پیشنهاد تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا را مطرح کرد و مدعی شد اختیارات لازم در این خصوص را دارد. وی بعدا توضیح داد که مذاکرات فقط در حوزه تبادل زندانیان است و ابتدا رابرت اُبراین، نماینده ویژه آمریکا در امور گروگان‌ها چنین درخواستی را از جمهوری اسلامی مطرح کرده بوده است.

اما اقدام بی سابقه ظریف در مصاحبه با شبکه خبر فاکس نیوز دیگر اتفاق مهم بود و همچنین صورت بندی تازه ای که از مناقشه ایران و آمریکا ارائه کرد. وی مدعی شد: ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای چرخش کلامی ظریف مقدمه نرمش قهرمانانه ۲ یا خرید زمان بسته هستند

نرمش قهرمانانه ۲ از هر زمان دیگری محتمل تر است

اعلام تغییرات جزئی در کاهش تعهدات از سوی جمهوری اسلامی، کالبد نیمه جان برجام را به مرگ کامل نزدیک تر کرد. طبق بیانیه شورای امنیت ملی، جمهوری اسلامی در سالروز خروج یکجانبه دولت آمریکا از توافق جامع هسته ای در واکنش به این اقدام و تعلل دول اروپایی در تامین انتظارات مورد نظر تصمیم گرفت تا ازاجرای سقف در نظر گرفته شده برای غنی سازی اورانیوم تا سطح ۳.۶۷ درصد و تکمیل  اقدامات مربوط به  مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک  سرباز زند. دولت ایران به کشورهای اروپایی دو ماه فرصت داده است

تا در خصوص توازن بخشیدن به مطالبات دو طرف  توافق و تحقق عملی وعده های شان برای حفظ برجام اقدامات موثری انجام دهند در غیر این صورت فرایند کاهش تعهدات هسته ای ایران گسترش پیدا کرده و شامل سطح و درجه غنی سازی اورانیوم نیز می شود که غرب و اسرائیل حساسیت بیشتری نسبت به آن دارند. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای نرمش قهرمانانه ۲ از هر زمان دیگری محتمل تر است بسته هستند

خروج حوثی ها از الحدیده و تنش زدایی بین ایران و آمریکا

مقامات گروه نظامی- سیاسی  انصار الله (شیعیان حوثی) و دولت وابسته به این گروه و متحدانش در یمن اعلام کردند که فرایند خروج از سه بندر الحدیده، راس عیسی و صلیف را آغاز کرده اند. البته هنوز درستی این ادعا معلوم نیست، اما اعلام آن که با تخلیه بنادر یادشده و بیرون بردن نیروها، ایستگاه های بازرسی و تجهیزات نظامی و پاکسازی مین ها همراه است، با استقبال دولت عبدربه منصور هادی، نماینده ویژه سازمان ملل در یمن و دولت های اروپایی مواجه شده است.

بندر حدیده گذرگاهی راهبردی در یمن است که ۷۰ درصد واردات و کمک های بشردوستانه از آن عبور می کند. خروج از بنادر بخصوص حدیده اگر مطابق توافق نشست سوئد انجام شود، ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای خروج حوثی ها از الحدیده و تنش زدایی بین ایران و آمریکا بسته هستند

سرلشکر فربد، ژنرالی از جنسی دیگر

سرلشگر ناصر فربد در سن ۹۷ سالی بعد از عمری تلاش مستمر و بی وقفه در عرصه های گوناگون چشم بر دنیا بست. وی را می توان از جهات مختلفی یک ارتشی متمایز به حساب آورد. وی در دوران زندگی پر فراز و نشیب خود اگرچه تا بالاترین سطح فرماندهی ارتش صعود کرده واز امرای ممتاز آن بشمار می رفت اما خود را تنها در عرصه نظامی و راهبردی محدود نکرد. وی همزمان و بخصوص در دوران بازنشستگی تحقیقات و تاملات متعددی را در حوزه های مستند سازی سیر تحولات ارتش در ایران، تاریخ معاصر، موضوعات جامعه شناختی، مسائل اتنیکی ، امنیت ملی ، مباحث فلسفی و معرفتی، امور معنوی و ادبیات انجام داد. وی شعر هم می سرود و انسانی خداباور و متدین نیز بود اگرچه چندان با شریعت مآبی میانه ای نداشت. کتاب های متعددی از وی به یادگار باقی مانده است.

همچنین سرلشگر فربد به فعالیت سیاسی تشکیلاتی و معطوف به خیر عمومی نیز توجه ویژه ای داشت. در دوران حضور در ارتش تنها سمپات  جریان ملی گرا بود و بعد از خروج از ارتش ابتدا عضو جبهه ملی شد و در سالیان آخر عمر از اعضای شورای مرکزی حزب ایران بود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی | دیدگاه‌ها برای سرلشکر فربد، ژنرالی از جنسی دیگر بسته هستند

جمهوری اسلامی و تنگناهای تازه در عراق

سفر متقابل حسن روحانی و عادل عبدالمهدی به عراق و ایران در هفته های گذشته این تصور را دامن زده است که اثرگذاری ایران در عراق رو به افزایش بوده و روابط دو کشور خالی از چالش است . تصوری مطرح است که جمهوری اسلامی در دوره جدید دولت عراق نفوذش را حفظ کرده و گسترش فعالیت حشد الشعبی و دیگر گروه های همسو باعث تقویت آنها در حوزه سیاسی ، اجتماعی و نظامی- اطلاعاتی عراق شده و در نتیجه فرصت رشد اثرگذاری در عراق را به جمهوری اسلامی بخشیده است.

این ذهنیت تا حدی با واقعیت تطبیق می کند و نمی توان آنها را کاملا نفی کرد. کماکان جمهوری اسلامی بازیگری مهم در عراق است. همچنین داشتن رابطه خوب با ایران برای دولت عراق مزیت هایی دارد که نمی تواند آنها را نادیده بگیرد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی, مقالات | دیدگاه‌ها برای جمهوری اسلامی و تنگناهای تازه در عراق بسته هستند