علی افشاری

دلایل تصدی ریاست دور از انتظار شیخ محمد یزدی را می‌توان در مواردی چون کنار زدن شاهرودی، ارزیابی اشتباه حلقه یاران رفسنجانی، کاهش شکاف‌ها در اصول‌گرایان و قدرت رهبری در هدایت مجلس خبرگان جستجو کرد. ریاست یزدی روشن ساخت که وزنه اثرگذاری خامنه‌ای و بخش مسلط قدرت بر تصمیم‌گیری‌های مجلس خبرگان، کماکان بالا است.
شیخ محمدیزدی با کسب ۴۷ رای از ۷۳ رای اخذ شده، توانست چهارمین رئیس مجلس خبرگان چهارم در آخرین سال این دوره شود. او ۶۴ درصد رای حاضران و ۵۷ درصد رای کل اعضاء فعال مجلس خبرگان را کسب کرد. پیروزی با آراء تقریبا دو برابر علی اکبر هاشمی رفسنجانی، اتفاق غیر منتظر‌ه‌ای بود. او شش سال پیش در سال ۱۳۸۷ در رقابتی مشابه ۲۶ به ۵۱ به رفسنجانی باخت. اما اتفاق ۱۹ اسفند ۱۳۹۳ نشان داد معادلات در بلوک قدرت نسبت به شش سال پیش تفاوت‌های زیادی کرده و رفسنجانی موقعیتش در داخل حکومت ضعیف‌تر شده است.

انتخابات هیات رئیسه خبرگان در این دور تفاوت‌های زیادی با ادوار قبل داشت و بر خلاف ادعای یزدی از روالی مشابه رقابت‌های متعارف انتخاباتی برخوردار بود. او ادعا کرده است که رقابت‌های رایج در جاهای دیگر، دراین مجلس متداول نبوده و نیست. رقابتی شدن انتخابات این دوره تبعاتی معنادار در عملکرد آینده خبرگان و بخصوص انتخابات آتی آن خواهد داشت. ادامه‌ی خواندن→

در فضای کنونی جامعه ایران امنیت اهمیت و برجستگی بیشتری یافته است. البته امنیت همیشه موضوعی مهم در زندگی فردی و جمعی شهروندان است. اما وقوع اتفاقاتی باعث شده است تا وزن امنیت در نظام تصمیم گیری افراد و حساسیت‌های اجتماعی افزایش یابد. مهمترین عامل اتفاقاتی بود که در سیر تحولات بهار عربی در کشور‌های سوریه، لیبی و یمن رخ داد. بخشی از جامعه و کنش‌گران سیاسی با هم‌ذات پنداری و بدون توجه به سیاق متفاوت و زمینه‌های اجتماعی و تاریخی ناهمسان نگران شدند که آن حوادث تلخ و جنگ داخلی در ایران نیز در صورت تداوم ایستادگی در برابر استبداد دینی و بازسازی جنبش اعتراضی در قالب تظاهرات‌های خیابانی و جنبش اجتماعی از پایین به بالا رخ دهد. در این چارچوب امنیت بر آزادی و دموکراسی موقتا برتری یافته و مروج محافظه کاری در سپهر تحول خواهی سیاسی شده است.

در این میان هراس از تجزیه ایران نیز که همیشه سایه آن بر رویداد‌های بزرگ سیاسی ایران بوده است قوی‌تر از همیشه باعث شده تا عده‌ای به سمت راهکار‌های رفورمیستی که زیاد نظم موجود را به چالش نکشد، روی بیاورند. برخی نیز پا را از این فراتر گذاشته برخوردی مثبت با جمهوری اسلامی داشته و از خامنه‌ای به خاطر ثبات و امنیت ایران در منطقه ناامن خاورمیانه تجلیل می‌کنند. در این میان دیدگاه‌هایی که بر توسعه آمرانه و غیر مردم سالار تاکید داشته بیش از پیش بر طبل آماده نبودن جامعه ایران برای دموکراسی و تعارض دموکراسی و امنیت کوبیده و خطر تجزیه ایران در صورت تغییرات ساختاری نظام سیاسی را برجسته می‌سازند. ادامه‌ی خواندن→

در حالی که قرار است مجلس خبرگان در روز سه شنبه ۱۹ اسفند به تصمیم گیری در خصوص انتخاب رئیس بپردازد، هنوز معلوم نیست چه کسی جایگزین آیت الله محمد رضا مهدوی کنی خواهد شد. جلسه آتی مجلس خبرگان بر خلاف مجالس قبلی که حالت تشریفاتی داشت، به رویدادی مهم ارتقاء یافته است. انتخاب رئیس جدید ضمن اینکه موازنه قوا در آخرین سال خبرگان چهارم را نشان می دهد، پرتوی بر رقابت‌های انتخاباتی سال آینده و فرایند تعیین رهبر آینده نیز خواهد افکند. البته انتخاب رئیس فی نفسه ارتباطی با تعیین جانشینی رهبری ندارد اما فضای رقابت تا حدی متغیر‌های تاثیرگذار را روشن خواهد ساخت. گسترش انتشار اخبار داخلی و خارجی پیرامون شدت یافتن بیماری خامنه‌ای و همچنین افزایش ملموس اظهار نظر‌ها در خصوص رهبری آینده باعث شده است مجلس آینده خبرگان اهمیت ویژه‌ای پیدا کند. از اینرو ریاست بر آخرین سال حیات خبرگان چهارم به خودی خود حربه قدرتمندی نیست بلکه ارزش آن در صورتی است که بتواند در خبرگان پنجم استمرار یابد.

گمانه زنی چند هفته پیش آیت الله محمد علی موحدی کرمانی، احتمال ریاست آیت الله سید محمود حسینی شاهرودی را افزایش داد. ریاست موقت جلسات خبرگان بعد از فوت آیت الله مهدوی کنی و حضور در هیات رئیسه نیز پیشاپیش وی را در جایگاه گزینه اول در پیشبینی‌ها قرار داده بود. ادامه‌ی خواندن→

یک ماه از آغاز عملیات بزرگ آزادسازی تکریت می‌گذرد اما علی‌رغم ادعاهای اولیه، هنوز تلاش‌ها برای بیرون راندن نیروهای داعش به نتیجه نهایی نرسیده است. در اصل از نیمه‌های عملیات نوعی بن‌بست در پیشروی ارتش عراق و نیروهای شبه‌نظامی شیعی و محلی همسو ایجاد شد. چنین توقفی باعث شد تا ارتش آمریکا نیز وارد شده و به بمباران هوایی مواضع داعش در زادگاه صدام حسین بپردازد. این اتفاق نوعی تغییر کیفی در علمیات بوجود آورد.

در ابتدا طراحان عملیات مدعی شدند که بدون پیشتیبانی نیروهای نظامی آمریکا و ائتلاف ضد داعش صرفا با تکیه بر ارتش عراق، اقلیم خود مختار کردستان و نیروهای شبه نظامی شیعه و کمک مستشاری و لجستیکی حکومت ایران می‌خواهند کار را جلو ببرند. اما وقتی به مانع برخوردند در سیاست اولیه تجدید نظر کردند و خواهان کمک نظامیان آمریکائی شدند. ادامه‌ی خواندن→

اجلاس اتحادیه‌ی عرب در شرم الشیخ در سایه حمله نظامی عربستان سعودی و متحدانش به یمن حالت ویژه‌ای پیدا کرد و خروجی آن می‌تواند خاورمیانه و آرایش قوای سیاسی و نظامی آن را وارد مرحله جدیدی سازد. کشورهای عربی پیشنهاد عبدالفتاح‌السیسی رئیس جمهوری مصر را تصویب کردند تا نیروی نظامی مشترکی تشکیل دهند. این مصوبه شامل کلیات طرح می‌شود و هنوز جزئیات آن مشخص نیست. نبیل عربی دبیر کل اتحادیه‌ی عرب اعلام کرد که هدف ائتلاف نظامی در وهله نخست، برخورد و خنثی‌سازی افراطیون مذهبی‌ای است که کنترل بخش‌هایی از سوریه، عراق و لیبی را در دست گرفته‌اند. در واقع به نظر او داعش و سنی‌های افراطی آماج اولیه هستند.

العربی همچنین اطلاع داد که قرار است کشورهای عربی در سه ماه آینده برروی جزئیات طرح تشکیل واحد نظامی مشترک کار کنند و نتیجه آن را به کمیته دفاعی اتحادیه‌ی عرب ارائه بدهند. ادامه‌ی خواندن→