علی افشاری

سفر هیات پارلمانی سوییس به ایران لغو شد. منصور حقیقت‌پور، نایب رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلت لغو این سفر را قطع‌نامه اخیر پارلمان اروپا اعلام نمود. صفر نعیمی‌رز، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته بود یکی از شروط سفر هیات پارلمانی سوییس به ایران «انگشت‌نگاری» از اعضای این هیات است. پیش‌تر نیز ابراهیم آقامحمدی عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس نهم از لغو سفر هیأت پارلمانی هلند به ایران خبر داده بود. وی مدعی شد وزارت خارجه برای این هیات شرط گذاشته بود که با مخالفان سیاسی و معترضان و چهره‌های وابسته به جامعه مدنی دیدار نکنند و آن‌ها نیز این شرط را نپذیرفته‌اند.

این اتفاقات در صورت صحت، نشان‌گر تسلیم وزارت خارجه به اعتراضات و فشار‌های اصول‌گرایان و فرماندهان سپاه است. بعد از دیدار هیات نمایندگی پارلمان اروپا با جعفر پناهی و ملاقات اشتون با نرگس محمدی و گوهر عشقی دو دیدگاه به‌وجود آمد. نخست این فرضیه وجود داشت که دولت نیز مانند مجلس و نهاد‌های اطلاعاتی غافل‌گیر شده و در جریان نبوده است. ادامه‌ی خواندن→

قطع‌نامه اتحادیه اروپا جایگاه حقوق بشر در سیاست دولت‌های غربی در خصوص ایران را بار دیگر در کانون توجه قرار داده است. در این میان سوالی مطرح است که روی‌کرد حقوق بشری اروپا و آمریکا چه تفاوت‌هایی دارد؟ پاسخ به این سوال نیازمند تحقیق گسترده است و به ابعاد مختلف آن نمی‌توان در یک مطلب پرداخت. جنبه تاریخی و سیر تحولات نیز بر دشواری‌ها می‌افزاید.

اما در مقطع کنونی نسبت به ارزیابی وضعیت حقوق بشر در ایران و اعتراض نسبت به آن تفاوت بارزی بین دولت‌های اروپا و آمریکا وجود ندارد. اما آن‌چه باعث می‌شود تا فاصله بین مواضع آن‌ها دیده شود در وهله نخست به موقعیت آن‌ها در داخل ایران و هم‌چنین چگونگی سیاست‌گذاری و در نظر گرفتن موضوعات مختلف در یک بسته تصمیم‌گیری است. ادامه‌ی خواندن→

حسن روحانی قرار است در اولین سفر استانی در سال ۹۳ راهی استان سیستان و بلوچستان شود و از شهر زاهدان بازدید کند. سفر وی بعد از ماجرای آزادی گروگان‌ها و نقش آفرینی مثبت علماء اهل سنت، ریش سفید‌ها و طوایف بلوچ اهمیت زیادی دارد. وی شخصا از مولوی عبدالحمید به خاطر میانجی‌گری‌اش تشکر نکرد. اما وزارت اطلاعات و استاندار سیستان و بلوچستان به صورت کم‌رنگ نقش مثبت علماء و نیرو‌های بومی منطقه را تصدیق کردند.

حال سفر روحانی رویدادی تعیین کننده در وضعیت جدیدی سیستان و بلوچستان خواهد بود که امید‌هایی برای ترمیم شکاف پیرامون- مرکز در این منطقه محروم پدید آمده است. البته بخش تند روی حکومت و اصول گرایان تاکید دارند که نه تنها گشایشی در سیستان وبلوچستان و وضعیت آزادی‌های مذهبی برای اهل سنت ایجاد نشود بلکه پیکان حمله را به سمت مولوی عبدالحمید و نیرو‌های میانه قومیتی استان گرفته‌اند و آنها را به همسویی با تروریست‌ها و گرایش‌های افراطی مخالفان منطقه متهم ساخته‌اند. ادامه‌ی خواندن→

سخنان جواد ظریف در جمع ایرانیان مقیم وین پرتو دیگری بر دیدگاه سیاست خارجی دولت اعتدال و نقاط اشتراک راهبردی آن با نظرات خامنه‌ای و بخش مسلط قدرت افکند. حلقه مرکزی سخنان ظریف را می‌توان در محور‌های زیر دسته بندی کرد:

قدرت نرم و فرهنگ بنیاد جمهوری اسلامی
ظریف می‌گوید: «مبنای قدرت ایران اسلامی در دنیای امروز آن است که باور دارد از زمینه‌های فرهنگی برخوردار است که می‌تواند برای دنیا سخن قابل گفتن داشته باشد. آنچه که باعث می‌شود به ما به عنوان منادیان گفتگو و تعامل احترام بگذارند، همین است که ما بر پایه یک باور فرهنگی عمیق که مبتنی بر سنن ایرانی ماست، ایستاده‌ایم و از این منظر با دنیا گفتگو می‌کنیم» او مبنای مشروعیت و قدرت حکومت را در پیوند با مردم و تکیه زدن به فرهنگ دیرینه ایران در طول تاریخ بیان می‌کند. ادامه‌ی خواندن→

به همان میزان که میانجی‌گری مولوی عبدالحمید با استقبال نیرو‌های جامعه مدنی، روزنامه‌نگاران و نیرو‌های سیاسی دموکراسی خواه مواجه شد؛ اما تریبون‌های حکومتی سعی کردند نقش وی را نادیده بگیرند. در این میان صدا و سیما نقش مثبت و تعیین کننده وی در آزادی سرباز‌های گروگان ایرانی را سانسور کرد.

اما وی با کمال بزرگواری از این مساله گذشت و گفت: «از عدم ذکر برخی حقایق در صدا و سیما در مورد قضیه آزادی مرزبانان دلگیر نیستم. همین که ملت ایران خوشحال شدند و مرزبانان به خانواده‌هاشان بازگشتند برای ما کافی‌است». ادامه‌ی خواندن→

سرانجام ۴ سرباز ایرانی گروگان گرفته شده توسط جیش‌العدل آزاد شده و وارد خاک ایران شدند. متاسفانه دانایی فر گروگان پنجم در این حادثه جان باخت. جیش‌العدل دلیل آزادی آن‌ها را پاسخ به تقاضای علمای برجسته اهل سنت در زاهدان عنوان کرد.‌

این گروه قبلا تقاضای آزادی ۳۰۰ زندانی مورد توجه این گروه در ایران و سوریه را کرده بود. مقامات دولتی و از جمله امیری قائم مقام وزیر کشور هر گونه معاوضه اسیر را تکذیب کردند. شایعه‌ای مطرح است که نزدیک به ۳۰ نفر از زندانیان فوق آزاد شده‌اند. حال روزهای آینده روشن خواهد ساخت که آیا معامله‌ای صورت گرفته است یا خیر؟ ادامه‌ی خواندن→

قطع‌نامه جدید، در ادامه سند‌های قبلی اتحادیه اروپا در خصوص مسائل هسته‌ای، موضوعات منطقه‌ای، حقوق بشر ایران و مبارزه با تروریسم تدوین شده است.

قطع‌نامه بهبود و گسترش روابط را مشروط به اجرای کامل اقدام مشترک نموده است و در واقع سرنوشت همه حوزه‌های همکاری به حسن نیت و اراده ایران در اجرای توافق‌نامه موقت و ارائه چشم انداز مناسب برای رفع ملاحظات امنیتی اروپا گره خورده است. بخش عمده قطع‌نامه به اقدامات اتحادیه اروپا در زمینه بهبود حقوق بشر در ایران اختصاص دارد و خواستار تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران شده است.

قطع‌نامه توسط پارلمان تصویب شده که حالت الزام آور برای دولت‌های عضو دارد اما معمولا دولت‌ها در عمل بر مبنای مصلحت سنجی سیاسی بخشی از مفاد قطع‌نامه را در نظر نمی‌گیرند. بنابراین معلوم نیست دولت‌های اروپایی تا چه حد به سیاست‌ها و راهکار‌های قطع‌نامه در مواجهه با دولت ایران پایبند باشند. ادامه‌ی خواندن→

کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا قطع‌نامه پیشنهادی در خصوص چارچوب جدید رابطه با ایران را تصویب کرد و برای تایید نهایی به پارلمان اروپا فرستاد. پیش‌بینی می‌شود قطع‌نامه فوق مورد موافقت اتحادیه اروپا قرار بگیرد. قطع‌نامه فوق به خوبی نگاه اروپا به تنظیم روابط جدید با ایران را روشن می‌سازد و هم در عین حال دشواری‌های دولت روحانی در تنش‌زدایی با غرب و برطرف‌سازی موانع را بازتاب می‌دهد.

قطع‌نامه با احترام به سند‌های قبلی اتحادیه اروپا در خصوص مسائل هسته‌ای، موضوعات منطقه‌ای، حقوق بشر ایران و مبارزه با تروریسم تدوین شده است. قطع‌نامه بهبود و گسترش روابط را مشروط به اجرای کامل اقدام مشترک نموده است و در واقع سرنوشت همه حوزه‌های همکاری با ایران به حسن نیت و اراده ایران در اجرای توافق‌نامه موقت و ارائه چشم انداز مناسب برای رفع ملاحظات امنیتی اروپا گره خورده است . در عین حال اروپا تمایل خود را برای ارائه نقش متمایز با آمریکا نیز بروز داده که در چارچوب وحدت راهبردی دنبال شود. در ادامه مفاد قطع‌نامه به تفکیک موضوعات بررسی می‌شود. ادامه‌ی خواندن→

محمد رضا باهنر نایب رییس مجلس در سخنانی گفت: « ما از دولت حمایت می‌کنیم اما به همان شرط‌هایی که خود دولت اعلام کرده است؛ به شرط خردگرایی، اعتدال، اخلاق‌مداری و رعایت اصول».

باهنر عمل‌کرد دولت در زمینه اقتصاد را مثبت به‌شمار آورد اما گفت وضعیت تا حالت مطلوب و با ثبات فاصله زیادی دارد. فراز‌هایی از سخنان وی در زمینه سیاست خارجی و فرهنگ نیز در ادامه ذکر می‌شود: « دولت باید در این بخش [سیاست خارجی] دقت زیادی داشته باشد و خدای نکرده قرار نباشد برای این‌که بخواهند کار را زودتر به نتیجه برسانند به برخی از شرایط توجه نکند.» ادامه‌ی خواندن→

شورایی شدن رهبری بعد از مرگ خامنه‌ای یکی از گزینه‌های مطرح است. عده ای تصور می‌کنند به دلایل مختلفی بعد از خامنه‌ای امکان تداوم شکل فردی اعمال نظریه ولایت فقیه میسر نیست. مهم‌ترین دلیل نبود فردی است که برجستگی خاصی داشته و با دیگران تفاوت چشمگیری داشته باشد. همچنین وجود اختلاف نظر و تشتت در صفوف حاکمیت استدلال دیگری است که مطرح می‌شود. ضرورت حل بحران جنگ قدرت دیگر عاملی است که تشویق کننده شورایی بودن رهبری است تا جریان‌های مدعی و رقیب بتوانند به توافق برسند.

اما این دلایل حالت فیصله بخش ندارند و می‌توان در رد آنها استدلال‌هایی را آورد. البته شورایی شدن رهبری گزینه‌ای ممکن است اما احتمال آن بالا نیست و نمی‌توان به قطعیت از تحقق آن سخن به میان آورد. ادامه‌ی خواندن→