علی افشاری

نامه عزت الله انتظامی به مردم ایران اتفاقی مهم در تحولات انتخاباتی است. او در این نامه شرح داده است که چگونه محمود احمدی نژاد و اسفندیار رحیم مشایی از او سوء استفاده کرده اند. اقدام انتظامی انگیزه های سیاسی نداشت اما تبعات سیاسی مهمی پیدا کرده است.زشتی کار جریان احمدی نژاد آنقدر شدید است که پیرمرد ۸۹ ساله را به جایی رسانده که در پایان نامه اش از خدا می خواهد تا با آبرو بمیرد. عزت الله انتظامی از سرمایه ها و مفاخر هنری ایران است. عزت فقط نام او نیست بلکه صفت و جایگاهش را نیز متبلور می سازد.

انتشار عکس وی در هنگام ثبت نام مشایی و القای همراهی با تعجب عده ای همراه شد. اما انتظامی توضیح داد که چگونه وی را طی برنامه ای و بی خبر به وزارت کشور برده اند. انتظامی در هیچیک از عکس هایی که مشایی را در حال ثبت نام نشان می دهد. ادامه‌ی خواندن→

روند انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بستر مناسبی برای شناخت جایگاه آیت الله مصباح یزدی در عرصه قدرت است. تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری جاری ، او فردی صاحب نفوذ در حاکمیت و بخصوص حلقه های نظامی و امنیتی تصور می شد. فاصله گرفتن وی از احمدی نژاد و حملات شدید به جریان احمدی نژاد نشان داد که وی در تحولات جدید حاکمیت نیز بازیگری مهم است. اگرچه او متهم بود که در رشد و حضور احمدی نژاد در سطح اول حکومت نقش زیادی داشته است ،اما حملات گزنده او اقدامی برای خنثی کردن انتقادات و برائت جستن از رویکرد جدید احمدی نژاد بود .

همچنین مواضع جدید جریان فوق با مواضع و دیدگاه های مصباح یزدی تعارض جدی داشت. بنابراین او بر آشفت. البته برخی شنیده ها و سخنان احمدی نژاد در جمع هوادارانش بعد از رد صلاحیت مشایی حاکی است که مصباح یزدی انتظار داشته در ازاء حمایت وی از احمدی نژاد ، دولت سیاست های کلانش را با وی هماهنگ نماید، ادامه‌ی خواندن→

خروج هاشمی رفسنجانی از ماراتون رقابت ها بمانند ورودش حالت غیر عادی و نا منتظره یافت. رد صلاحیت اسفندیار رحیم مشایی قابل پیشبینی بود و حیرتی برنیانگیخت. اما مشارکت شورای نگهبان در خصوص کاهش تعدد کاندید های وابسته به طیف اصول گرایان نیز بی سابقه بود. معمولا کارکرد شورای نگهبان در انتخابات های گذشته ممانعت از ورود کاندیداهای دگر اندیش و خودی های مسئله دار و پاسداری از بسته بودن انتخابات بود .

همچنین ابطال جهت دار حوزه های انتخاباتی برای رسیدن به نتایج دلخواه حاکمیت از صندوق های رای و تبلیغ برای کاندیدای نظام از وظایف معمول شورای نگهبان در مهندسی انتخابات بود. اما این بار با دخالت شورای نگهبان برخی از وابستگان به طیف های مختلف اصول گرایان نیز وادار به خروج از بازی شدند.
اما مهمترین خروجی فرایند بررسی صلاحیت ها ، حذف هاشمی رفسنجانی بود. تا کنون حاکمیت به شکلی صریح و رسمی دلایل عدم احراز صلاحیت وی را بیان نکرده است. ادامه‌ی خواندن→

سرانجام شورای نگهبان در آخرین لحظات مهلت قانونی اعلام نتایج، اسامی کاندیدا‌های واجد صلاحیت را اعلام کرد. سعید جلیلی، محسن رضایی، محمد رضا عارف، حسن روحانی، علی اکبر ولایتی، غلامعلی حداد عادل، محمد غرضی و محمد باقر قالیباف ۸ نفری هستند که از فیلتر شورای نگهبان گذشتند. اما از ۴۰ نفری که ثبت نام کرده بودند، ۲۳ نفر در ابتدای حرکت در خیابان پاستور با تابلوی ورود ممنوع شورای نگهبان مواجه گشتند. ۹ نفر قبل از اعلام نتایج انصراف دادند. شاخص‌ترین افرادی که انصراف دادند باقر لنکرانی، محمد حسن ابوترابی و محمد شریعتمداری بودند.

اما همه جناح‌های سیاسی جمهوری اسلامی در میان رد صلاحیت شدگان نماینده دارند. این نخستین انتخابات در جمهوری اسلامی است که مدافعین نیز از تیغ رد صلاحیت در امان نماندند. قبلا اپوزیسیون و غیر خودی‌ها مجوز ورود به صحنه انتخابات را نمی‌گرفتند. اما این بار حتی پیروان رهبری نیز رد صلاحیت شدند. ادامه‌ی خواندن→

در حاشیه رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری یازدهم ، نوعی کشمکش بین چهره های روحانی مدافع نظام سیاسی قابل مشاهده است. البته روحانیت حضور پر رنگی در متن رقابت ها ندارد. ولی همچنان فاکتوری مهم است .
با حضور هاشمی رفسنجانی به احتمال زیاد قطب مقابل وی را اصول گرایان تند رو و لایه های سپاهی تشکیل خواهند داد . رفسنجانی اگرچه روحانی است و از حمایت مجمع روحانیون مبارز برخوردار است اما پایگاه اصلی حامی وی در این انتخابات هم بردار با روحانیت نیست.

در آن سوی میدان نیز اصول گرایان حامی گفتمان سوم تیر نیز به دنبال اقتدار فردی یک روحانی هستند نه اهمیت یافتن نوع و جایگاه روحانیت. از این منظر فقها و اصحاب عمامه نگران تحولات اخیر حکومت هستند که بیش از گذشته از حوزه های علمیه و ولایت صنف روحانیت فاصله می گیرد. ادامه‌ی خواندن→

وابستگی مذاکرات هسته‌ای هفته پیش به معادلات داخلی در طول حیات ده ساله بحران هسته‌ای کم‌نظیر بوده است. اکنون در رقابت‌های انتخاباتی شکافی حول فعالیت‌های هسته‌ای قابل مشاهده است. اصلاح‌طلبان از ضرورت تفاهم و کاهش تنش سخن می گویند ولی اصول گرایان بر ضرورت مقاومت و استقبال از خطرات و رویکرد جهادی تاکید دارند.

وابستگی مذاکرات هسته‌ای هفته پیش به معادلات داخلی در طول حیات ده ساله بحران هسته‌ای کم‌نظیر بوده است. هم در دیدار جلیلی و اشتون و هم در گفتگوی سلطانیه با هرمان ناکارتس کاملا رد پای انتظار تا مشخص شدن تکلیف انتخابات مشخص بود. بر خلاف اظهار نظر مثبت نماینده ایران، ناکارتس گفتگو‌ها را شکست خورده نامید. آمانو رئیس آژانس بین‌المللی اتمی در مصاحبه با خبرگزاری اینترفکس‌ گفت که ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای روشن شدن هدف خود از برنامه اتمی‌اش همکاری ندارد. ادامه‌ی خواندن→

سخنان موهن  شیخ محمد یزدی پیرامون منع کاندیداتوری ریاست جمهوری از رویداد های مهم هفته گذشته بود. این موضع گیری در ارتباط با زنانی بیان شد  که برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم ثبت نام کرده بودند. اگر چه در انتخابات های ریاست جمهوری قبلی نیز سخنانی مشابه در خصوص بسته بودن باب ریاست جمهوری برای زنان بیان می گشت  ،اما در طول تاریخ جمهوری اسلامی هیچگاه یک مقام ارشد این چنین بی پرده از عدم شایستگی زنان برای احراز کاندیداتوری ریاست جمهوری سخن نگفته بود.

زعمای جمهوری اسلامی تا کنون ضمن بیان تعارفات معمول در خصوص مقام زن به  تحکیم جنس دوم بودن زنان در مناسبات قانونی  و رسمی کشور پرداخته اند. در انتخابات های قبلی معمولا استدلال می شد زنانی که ثبت نام کرده اند به لحاظ کیفی واجد شرایط رجال سیاسی نبودند. در اصل تفسیر جنسیتی از رجال سیاسی نمی کردند . ادامه‌ی خواندن→

از نگاه کلان تفاوت بزرگی  بین خیل انبوه کاندیدا های ثبت نام کرده در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به جز عده اندکی نیست. به عبارت دقیق تر بنیاد  همه آنها یکی است  و برونداد شان در کلیات فرق بزرگی ندارد.  اما باز می توان تفاوت هایی بین آنها مشاهده کرد.  اگر بخواهیم از منظر مردم آزاری ، ضدیت با حقوق شهروندی ، واپسگرایی ، تبعیت از استبداد دینی ، گرایش فاشیستی ، یکسان سازی  فرهنگی ،بی اعتنایی به منافع ملی و ستیزه جویی خارجی به کاندیدا های مطرح موجود رای بدهیم ، سعید جلیلی ، علیرضا زاکانی و باقر لنکرانی  در صدر قرار می گیرند.

این افراد نزدیک ترین کاندیدا ها به معیار های مورد نظر رهبری هستند. اگر انتخابات پیشرو را بستر تلاش نهایی ولی فقیه برای اضمحلال کامل جمهوریت ناقص در حکومت فرض شود ، آنها مناسب ترین گزینه ها هستند. عملکرد هر سه آنها معرف تبعیت محض  از ولی فقیه و تحکیم پایه های استبداد دینی است. ادامه‌ی خواندن→

هاشمی رفسنجانی نهایتا در دقیقه ۹۰ پا به میدان رقابت های انتخابات ریاست جمهوری یازدهم گذاشت. او شاید آخرین قمار سیاسی زندگی اش را انجام داد. حضور وی کاملا صحنه انتخابات و برنامه حاکمیت را به هم زد. البته ثبت نام اسنفدیار رحیم مشایی و سعید جلیلی نیز در ابعادی محدود تر صحنه بازی را دگرگون ساخت. حال باید دید سرنوشت هاشمی رفسنجانی چه خواهد شد.
ثبت نام وی در واپسین دقایق امری غافلگیرانه بود. تا بعد از ظهر روز آخر ، خبر هایی که از دفتر و نزدیکان وی پخش می شد ، حاکی از عدم تمایل وی بود. حتی غلامعلی رجایی از پرسنل مجمع تشخیص مصلحت نظام مدعی است که نامه رد درخواست کاندیداتوری در دست نگارش بوده است. آنچه باعث شد هاشمی برای چهارمین بار بختش برای ورود به ساختمان ریاست جمهوری را به آزمون بگذارد ؛معلوم نیست.

دیدگاه ها و روایت های متعددی وجود دارد. برخی از منظر نظریه توطئه معتقدند توافقی پنهانی بین وی و رهبری صورت گرفته است. اما بررسی شواهد حکم به بطلان این فرضیه می دهد و بر عکس روشن می سازد که رهبری و اصول گرایان همسو با وی مخالف حضور هاشمی بوده اند. اما به نظر می رسد خامنه ای تلاشی برای ممانعت از کاندیداتوری هاشمی نیز انجام نداده است. چه بسا وی در این اندیشه است که تهدید هاشمی را به فرصت برای حاکمیت و تداوم وضع موجود تبدیل نماید. ادامه‌ی خواندن→

یکی از استدلال‌های اصلی مدافعان شرکت در انتخابات به شکل متعارف این است که عدم شرکت باعث حذف تدریجی از افکار عمومی می‌شود. در این خصوص نهضت آزادی را مثال می‌زنند که اتخاذ سیاست دوری از حضور در قدرت باعث شد تا جایگاهش در عرصه سیاسی ایران را از دست بدهد و به جریانی حاشیه‌ای تبدیل شود. در این مطلب کوشش می‌شود تا این تصور مورد چالش قرار گرفته و نادرستی آن ثابت شود.

پیش‌فرض بنیادین بحث این است که دوری و نزدیکی به قدرت فی‌نفسه نقشی در منزلت و جایگاه سیاسی ندارد، بلکه چگونگی و کیفیت برخورد است که در تحلیل آخر تعیین‌کننده است. طبیعی است در یک ساختار قدرت دموکراتیک که رقابت سالم اخلاقی وجود دارد شرکت در فرایندهای معطوف به قدرت، برای هر گروه سیاسی امری ضروری است. ادامه‌ی خواندن→