۱۸ تیر و خشم تمام نشدنی سپاه پاسداران

مجموعه موضع گیری ها در سالروز هجدهمین سالروز ۱۸ تیر برگ تایید دیگری بود که این پرونده مهم تاریخی همچنان باز  بوده و از حافظه جامعه پاک نشده است. جاری بودن پرونده ۱۸ تیر تنها از ناحیه جنبش دانشجویی و حامیان جنبش اعتراضی آن رویداد دوران ساز  مطرح نیست بلکه مخالفان نیز فعال هستند. اقتدار گرایان ناتوان از جاانداختن  صورتبندی کاذب خود، هر سال با  تکرار حملات و تخطئه فعالان جنبش اعتراضی ۱۸ تیر می کوشند تا خود را توجیه کنند. سپاه پاسداران و بازوی دانشجویی آن بسیج دانشجویی در کانون این تلاش ها هستند. امسال کوشش هایی شد تا مداخله خشونت بار سپاه در ۱۸ تیر با درخواست سید محمد خاتمی  موجه جلوه داده شود و بدیترتیب سرپوشی بر برنامه سپاه برای زمین گیر کردن جنبش اعتراضی ۱۸ تیر گذاشته شود.

در حالیکه مروری بر الگوی رفتاری سپاه نادرستی این ادعا را بسادگی نشان می دهد. سپاه از دوران اصلاحات به بعد  اقتدار دولت هایی که گزینه حداکثری رهبری نبوده اند، را به چالش طلبیده  و هیچگاه اقتدار قانونی آنها را به رسمیت نشناخته است.  ا ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای ۱۸ تیر و خشم تمام نشدنی سپاه پاسداران بسته هستند

نقش آفرینی سپاه ، دریچه ای برای چرایی تسخیر سفارت آمریکا

تسخیر سفارت آمریکا امسال ۳۸ ساله شد . رویداد مهمی که هنوز مناسبت آئینی مهمی برای نظام سیاسی است  وبزرگداشت آن همچنان در راس برنام های تبلیغاتی قرار دارد. ۱۳ آبان فراتر از پایان دادن به روابط رسمی ایران و آمریکا و بحرانی ساختن روابط اتفاق تعیین کننده ای در شکل گیری بافت کنونی جمهوری اسلامی در ایران بعد از انقلاب است. در واقع پیامد ها و انگیزه های داخلی این حرکت کمتر از ابعاد خارجی آن اهمیت ندارند. علی رغم گذشت نزدیک به چهار دهه از این رویداد دوران ساز که هزینه های سنگین و جبران ناپذیری را بر توسعه کشور، منافع ملی و عرصه سیاسی کشور تحمیل نمود، هنوز چگونگی تصمیم سازی و تصمیم گیری آن در پرده ابهام قرار داشته و روایت رسمی حکومت و سازمان دهندگان آن با گذر زمان بیش از پیش مورد شک و تردید قرار  گرفته اند.

این حرکت اگر چه با ظاهر دانشجویی شروع شد ولی با پشتوانه حمایت بخش مسلط نظام در شرف تاسیس تداوم یافت و تثبیت گشت و گرنه مانند تجارب مشابه قبلی  تهاجم کنندگان به سفارت ظرف مدت کوتاهی توسط نیروهای انتظامی اخراج می گشتند. دانشجویانی که بعدا لقب خط امام را گرفتند ، با اسکورت و حمایت نیرو های نظامی حاکمیت برنامه شان را اجرا کردند و جناح خط امام نیز از آنها حمایت نمود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی | دیدگاه‌ها برای نقش آفرینی سپاه ، دریچه ای برای چرایی تسخیر سفارت آمریکا بسته هستند

روحانی- اصلاح طلبان، تکرار تجربه موسوی و کروبی

چهره متاخر حسن روحانی که در  جریان انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ شکل گرفت، پیامد های متعددی به همراه داشته است. یکی از این پیامد ها که هنوز فرم نهایی خود را پیدا نکرده و در حال شدن است،  دگرگونی در مناسبات با اصلاح طلبان است. تقریبا با قطعیت می شود گفت این رابطه در شرف تغییر بوده و در حال حرکت به سمت  به نقطه جدیدی است. مرحله جنینی این تحول در اظهار نظر های انتقادی برخی از اصلاح طلبان پارلمانتاریست و ناخرسندی از سمت گیری جدید سیاسی روحانی قابل مشاهده است. بالا گرفتن اختلاف نظر ها بین رهبری و روحانی چالشی برای اصلاح طلبان میانه ایجاد کرده بگونه ای که  مسیر معکوسی را در پیش گرفته اند.

روحانی که نقطه عزیمتش اصول گرایی سنتی است اینک جدی تر به گسترش تجدید نظر طلبی می اندیشد. نتیجه طبیعی این رویکرد که بر شکاف تاریخی و ساختاری “جمهوریت – ولایت فقیه” استوار است و درون مایه هایی از چالش آشتی ناپذیر سرمشق سنت و مدرنیته در حکمرانی را با خود حمل می کند، حرکت در مدار ایستادگی در برابر مداخلات فراقانونی ولی فقیه و ارتش نیرو های حامی است. دقیقا این رویکرد مناسبات روحانی و اصلاح طلبان را تحت الشعاع قرار داده و نگرانی هایی را برانگیخته است. روحانی بر عکس اصلاح طلبان حداقل در ظاهر ابایی از افزوده شدن شکاف با رهبری ندارد و ایستادگی را شرط بازدارندگی در برابر کارشکنی های مخالفان درون حکومتی قرار داده است. البته مانایی این برخورد روحانی و موفقیت آن معلوم نیست و ممکن است وی در عمل خطوط قرمز را رعایت کرده و کماکان گفتار درمانی را چاره کار بپندارد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای روحانی- اصلاح طلبان، تکرار تجربه موسوی و کروبی بسته هستند

شیعه گری بنیادگرا و رشد سلفی گری جهادی

بیش از سه دهه است که بنیادگرایی اسلامی شرایط زندگی را برای مردم خاور میانه سخت ساخته است. این پدیده که ریشه در سنت داشته اما در واکنش به مدرنیته مسیر متفاوتی را در پیش گرفته است  در موقعیت های متفاوتی در سپهر سیاسی قرار دارد. در برخی از کشور ها زمام کنترل دولت را در دست داشته و در برخی دیگر از کشور ها در جایگاه اپوزیسیون بوده و به دنبال تغییرات سیاسی پر دامنه است.

این جریان خشونت طلب از مهمترین موانع دمکراسی و حاکمیت ملی در خاور میانه بوده و منافع ملت ها و توسعه پایدار در کشور های اسلامی را در پای رویکرد ایدئولوژیک قربانی ساخته است. بنیادگرایان اسلامی علاوه بر تهدیدات گوناگون برای منطقه با گسترش تروریسم مشکلی بزرگ برای ثبات و امنیت جهانی  نیز هستند.

اگرچه ریشه های بنیاد گرایی اسلامی را می توان در قرون  اولیه بعد از ظهور اسلام جستجو کرد، اما بروز مشخص و جریانی  متمایزآن با شکل گیری جنبش اخوان وهابی و گسترش تعالیم محمد ابن عبدالوهاب است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای شیعه گری بنیادگرا و رشد سلفی گری جهادی بسته هستند

تحولات دفتر تحکیم وحدت و رابطه با آمریکا

سیر تحولات دفتر تحکیم وحدت در نوع مواجهه با آمریکا و در مقیاسی کلان تر غرب، نمونه مناسبی برای درک دگردیسی در مواجهه نسل های  مختلف جنبش دانشجویی و نخبگان سیاسی و مدنی در بستر بزرگ تر  با آمریکا است. دفتر تحکیم وحدت به عنوان تشکلی برخاسته از انقلاب اسلامی از ابتدا جهت گیری تند ضد آمریکایی داشت.

البته اغلب قریب به اتفاق گرایش های انقلابی در بهمن ۵۷ نگاهی منفی به آمریکا داشته و استقلال و سربلندی ایران را مستلزم خروج از  مناسبات رژیم پهلوی با  آمریکا و برقراری پیوند با اردوگاه ضد سرمایه داری در آرایش نیرو های جهانی بشمار می آوردند. تسخیر سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ نقطه اوج فعالیت های ضد آمریکایی دفتر تحکیم وحدت و انجمن های اسلامی دانشجویان بود که در ابتدا مورد حمایت اکثریت گروه های دانشجویی وقت و بدنه جنبش دانشجویی قرار گرفت. البته آنچه بعد ها رخ داد و بخصوص بهره برداری از آن ماجرا برای تضعیف میانه رو ها  در حکومت،  سرکوب آزادی های سیاسی و مدنی و شدت گرفتن امواج مخرب خشونت دولتی باعث شد تا حمایت ها به مخالفت بدل شود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی | دیدگاه‌ها برای تحولات دفتر تحکیم وحدت و رابطه با آمریکا بسته هستند

خامنه ای و روحانی، تداوم تعامل انتقادی یا پایان چهار دهه همنشینی

سخنان  رهبری در یک ماه گذشته  بیش از همه چیز  تمایل به مدیریت فضای پس از انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری را بازتاب می دهد. برنامه خامنه ای از سخانش در سالروز درگذشت آیت الله خمینی علنی گشت. او  به مانند رویکرد سالیان گذشته نسبت به تحریف دیدگاه های آیت الله خمینی هشدار داد و اصلاح طلبان و خانواده آیت الله خمینی را به صورت تلویحی متهم کرد که چهره ای از آیت الله خمینی ترسیم می کنند که با موضع گیری و نظرات تاریخی بنیانگذار جمهوری اسلامی  مغایرت دارد. تفاوت در تفسیر مواضع آیت الله خمینی یکی از پایه های شکاف بین دو جناح اصلی نظام و به طور مشخص رهبری با  اصلاح طلبان و جناح چپ سابق است.

این شکاف در دوران حیات آیت الله خمینی نیز وجود داشت. اما بعد از فوت وی به موازات گسترش شکاف در بلوک قدرت، تعمیق یافت . اینک وجهی از شکاف بین مدافعان چهره کلاسیک نظام و تجدید نظر طلبان در  تفسیر های متفاوت از دیدگاه های آیت الله خمینی بروز یافته است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای خامنه ای و روحانی، تداوم تعامل انتقادی یا پایان چهار دهه همنشینی بسته هستند

روحانی بار خاطر اصلاح طلبان

عقب گرد بزرگ روحانی از سمت گیری های دوران انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم و نادیده گرفتن  وعده های سیاسی  وضعیت ویژه ای را برای اصلاح طلبان رقم زده است. درک این وضعیت تازه باعث اتخاذ رویکرد های متضادی در بین اصلاح طلبان شده و صف بندی واحد آنها در حمایت مطلق پیشین از روحانی را دگرگون ساخته است.

بررسی مواضع و تحلیل محتوی  مواضع این روز های اصلاح طلبان در خصوص دولت اعتدال دو خط مشی کلی و متفاوت را نمایان می سازد. دیدگاهی با محوریت  چهره هایی چون بهزاد نبوی و مصطفی تاجزاده  ضرروت حمایت مطلق از دولت روحانی را طرح می کنند تا اصلاح طلبان با با چشم بستن بر انتقادات اولویت خود در شرایط فعلی را تنها تمرکز بر تقابل با مخالفان  دولت اعتدال قرار دهند و شرایط کنونی کشور را مرحله ای انتقالی برای اصلاحات در نظر بگیرند. در اصل واکاوی مواضع این گروه روشن می سازد که آنها پیگیر مطالبه ای مشخص از روحانی نیستند  وصرف حضور وی در دولت و عدم تسخیر آن از سوی اصول گرایان تند رو را را در شرایط فعلی مفید ارزیابی می کنند. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای روحانی بار خاطر اصلاح طلبان بسته هستند

شهناز اکملی مادری مبارز

صدور حکم قضائی علیه خانم شهناز اکملی  مادر مصطفی کریم بیگی از شهدای جنبش سبز رویدادی مهم در عرصه عمومی است . وی از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی استان تهران به یک سال حبس تعزیری، ممنوع الخروجی و محدودیت نامعلوم در فعالیت سیاسی ، اجتماعی و رسانه ای و عضویت در شبکه های اجتماعی محکوم شده است.

خانم اکملی پیشتر در زمستان سال ۹۵ نیز تقریبا بازداشتی یک ماهه را تجربه کرده و با وثیقه صد میلیون تومانی آزاد شده بود. این حکم سیاسی و ناعادلانه اعتراضات گسترده ای در افکار عمومی را برانگیخته است که چرا مادری برای احقاق خون به ناحق ریخته پسرش و دیگر شهدای جنبش سبز باید مجازات شود؟ خانم اکملی در طول سال های بعد از  عاشورای خونین ۸۸ تنها  به دفاع از حقوق زندانیان سیاسی بخصوص زندانیان جنبش سبز،  اطلاع رسانی ،پیگیری محاکمه آمران وعاملان سرکوب خونین اعتراضات خیابانی و تلاش برای برگزاری مراسم سالگرد جان باختن فرزندش پرداخته بود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای شهناز اکملی مادری مبارز بسته هستند

خامنه ای و فتح قلعه دانشگاه آزاد

انتصاب فرهاد رهبر به سرپرستی دانشگاه آزاد نقطه عطفی در تحولات مدیریتی و مالکیت دانشگاه آزاد محسوب می شود. اگر حکم وی توسط شورای انقلاب فرهنگی تایید شود، آنگاه می توان گفت پروسه هاشمی زدایی و خارج کردن دانشگاه آزاد از کنترل رفسنجانی و تجدید نظر طلب های نظام به ایستگاه پایانی خود نزدیک شده است.

در شرایطی که دولت در دست جناح اعتدالی است و وزرای بهداشت و علوم اصلاح طلب هستند، اگر  دانشگاه آزاد به طور کامل در اختیار اصول گرا ها قرار بگیرد، آنگاه تغییر آن در آینده تقریبا غیر ممکن می شود.  حسن روحانی که تا کنون پاسخی به تقاضای مداخله  حسن خمینی نداده  ، اینک در وضعیت سختی قرار  گرفته است. در آستانه تشکیل دولت دوازدهم از وی انتظار می رود تا جلوی تسلط کامل اصول گرایان و تغییرات گسترده در دانشگاه آزاد با انگیزه های سیاسی را بگیرد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای خامنه ای و فتح قلعه دانشگاه آزاد بسته هستند

تجلی عقلانیت سیاسی و امید به کاهش مخاطرات دوره گذار

فضایی که در جریان انتخابات ریاست جمهوری شکل گرفت، علائم امیدوار کننده ای را نمایان ساخته  که گذار سیاسی در ایران با مخاطرات بزرگ مواجه نشود. اجماع بخش بزرگی از جامعه ایران با گرایش های گوناگون نشان داد که ظرفیت انسجام و همبستگی در جامعه ایران بر روی مصلحت کلان میهن و ملت بالا است. این مسئله در ساماندهی  عرصه سیاسی ایران و گذر از وضعیت نامناسب کنونی  اهمیت بسیار دارد. یکی از چالش های اصلی توسعه سیاسی ایران و دگرگونی در نهاد های پایه ای قدرت، بحران خلا قدرت و فروپاشی دولت در معنای عام مبتنی بر نظم کلان سیاسی و در غلطیدن به هرج  ومرج و بی ثباتی مستمر است.

اکثریت جامعه ایران اعم از گرایش های سیاسی ، مذاهب، قومیت ها و سبک های فرهنگی متفاوت با احساس خطر از  قبضه قوه مجریه توسط جریان افراطی حکومت و همسو شدن کامل آن با نهاد ولایت فقیه به میدان آمده و خوداگاهانه بر سر همسویی موضعی توافق کردند. در واقع آنها مصحلت کلان کشور را بر تمامیت خواسته های فردی و گروهی خود ترجیح داده و توافق بر یک حرکت جمعی را پذیرفتند. در این رویداد فقط اصلاح طلبان و تحول خواهان و رای های شناور ( اقشار خاکستری) حضور نداشتند، بلکه بخشی از اصول گرایان و بخش های سنتی جامعه نیز همراهی کردند. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای تجلی عقلانیت سیاسی و امید به کاهش مخاطرات دوره گذار بسته هستند