علی افشاری

موج پشیمانی از  رای به روحانی آنچنان دامن گستر شده که مهمترین موضوع سیاسی روز کشور  در هفته های اخیر را شکل داده  است .  این پدیده سیاسی در حدی اثرگذار بوده که حسن روحانی در سخنرانی اش در اجلاس حقوق شهروندی نسبت به آن واکنش نشان داده و اظهار داشت: « من به عنوان رئیس‌جمهور سر پیمان خود تا آخر خواهم بود و از شما مردم می‌خواهم که بر سر پیمان بمانید. ما با هم کاری را شروع کردیم. ما باید با هم ادامه بدهیم. روحانی در تمام ساعات دولت دوازدهم به شما، به رای و نظر شما، به حمایت و انتقاد شما نیازمند است»

در کنار تقاضای روحانی برای تداوم حمایت ها دیگر چهره های ارشد اعتدالی و اصلاح طلب نیز با ابراز نگرانی موضع گیری مشابهی داشته و با عبور از روحانی مخالف کرده اند. برخی حتی به ماجرا جنبه اطلاعاتی و امنیتی داده اند! آغاز گر این واکنش  حسام الدین آشنا چهره اطلاعاتی سابق و از حلقه نزدیکان روحانی بود که مدعی شد پروژه پشیمانی از روحانی از سوی برخی دستگاه های اطلاعاتی طراحی شده است. در ادامه سید محمد خاتمی به میدان آمده و ضمن اعلام حمایت حداکثری از روحانی پشیمانی از روحانی و موضع گیری اعتراضی نسبت به وی را دسیسه رقبا برشمرد. ادامه‌ی خواندن→

بالا گرفتن انتقاد ها به عملکرد حسن روحانی و نادیده گرفتن آنها از سوی رئیس دولت اعتدال ، اصلاح طلبان را در وضعیت سختی قرار داده است. واکنش ها یکسان نیست. برخی به صراحت رویکرد انتقادی در پیش گرفته و نگران پیامد های ناکامی روحانی در انتخابات ۱۴۰۰ برای اصلاح طلبان هستند. اما اکثریت اصلاح طلبان پارلمانتاریست با محوریت سید محمد خاتمی همچنان به حفظ همراهی و حمایت حداکثری از روحانی باور دارند. استدلال اصلی گروه متاخر بر درس گیری از تجربه انتخابات سال ۸۴ است که در صورت افزایش انتقادات و عبور از روحانی فضا برای پیروزی اصول گرایان و سربرآوردن پوپولیستی مشابه محمود احمدی نژاد هموار می شود.

در ادامه  در چارچوب روش شناختی توصیفی و جدا از ارزش داوری در خصوص اصلاح طلبان پارلمانتاریست دلایلی در رد این استدلال ایراد می شود و شرح داده می شود که استمرار پیوند کنونی با روحانی ، امتناع از انتقاد و اعتراض و جدا نکردن صف، اصلاح طلبان را آسیب پذیر ساخته و احتمال شکست آنها در انتخابات آینده را افزایش می دهد. ادامه‌ی خواندن→

شکل گیری موج اعتراضات سراسری در قریب به ۴۰ شهر کشور در روز های اخیر عرصه سیاسی ایران را متحول ساخته است. این حرکت غیر مترقبه و کم سابقه به مانند عمده اتفاقات سیاسی جامعه محور در نظام های استبدادی غافلگیر کننده بوده است. البته قابل پیشبینی بود که تشدید مشکلات اقتصادی و رشد سرسام آور فساد در کنار انباشت مطالبات سیاسی و فرهنگی و حفظ فشار حکومت بر جامعه منجر به بروز ناآرامی شود. اینک حرکنی به راه افتاده است که هنوز شکل نهایی خود را نیافته و به جنیش اجتماعی بدل نشده است اما تمایل بخش مهمی از جامعه  وبخصوص آرزومندان بهروزی و کسانیکه دغدغه های معیشتی پر رنگی دارند را بازتاب می دهد که فراتر از نهاد های حاکمیتی موجود و دو جناح اصول گرا و اصلاح طلب به دنبال تغییرات سیاسی بزرگ هستند.

این جریان اجتماعی که عمدتا تیپ های متفاوتی نسبت به سال ۸۸ را وارد عرصه  مبارزه سیاسی کرده است با انتخاب راهکار اعتراضات خیابانی به دنبال تحقق خواسته های خود است  ومرکز نظام یعنی نهاد ولایت فقیه و شخص خامنه ای را نشانه گرفته است. خصلت مبارزاتی آن پر رنگ تر بوده و فعال گرایی اش بیشتر است. ادامه‌ی خواندن→

 اعتراضات سراسری که ۸۲ شهر را در هم نوردید، عرصه سیاسی ایران دگرگون ساخته است. اگرچه مانایی این حرکت اعتراضی معلوم نیست اما در میان فعالان و ناظران سیاسی کم نیستند کسانی که تصور می کنند این حرکت با توجه به پیش زمینه ها و شرایط پدید آورنده آن قابلیت استمرار و تحول به جنبش اعتراضی توانمند را دارد. یکی از حوزه های مهم برای گمانه زنی پیرامون آینده این  خیزش غافلگیر کننده مردمی مقایسه آنان به جنبش های اعتراضی در دو دهه اخیر است.

ایران تقریبا از دهه هفتاد به بعد هر  ۱۰ سال یک بار شاهد شکل گیری جنبش اعتراضی بزرگی بوده که چالشی بزرگ برای جمهوری اسلامی ایجاد کرده و بحران مشروعیت و اقتدار آن را تشدید کرده است. در این راستا اگرچه در نگاه اول به نظر می رسد جا دارد اعتراضات ۹۶ با سال های ۷۸ و ۸۸ مقایسه شود که به امروز نزدیک تر بوده و در حافظه نیرو های میدانی زنده تر هستند اما واکاوی عمیق تر روشن می سازد چه بسا  به لحاظ نوع کنش اعتراضی، ماهیت خواسته ها، عناصر محیطی و فضای حرکت شباهت های بیشتری با انقلاب بهمن ۵۷ دیده می شود. البته در هر صورت باید دقت کرد هر حرکت و جنبش سیاسی فرزند زمانه خویش و پدیده ای خاص و منحصر به فرد است که نباید در تحلیل آن دچار زمان پریشی تاریخی شد. ادامه‌ی خواندن→

حرکت اعتراضی سراسری بسان زلزله ای سنگین جامعه ایران را به تلاطم واداشته است. اگرچه  ایستایی یا تداوم این حرکت هنوز معلوم نیست اما به نظر می رسد از دینامیسمی برخوردار است که باعث  دوام آن در روندی پر فراز و نشیب شود. در واقع این حرکت آغاز آغاز است و نقطه عطفی که  تکاپو های سیاسی تحول خواهانه مردم ایران را در مسیری جدید به جریان انداخته است.  البته ممکن است این حرکت حالت فرایندی و پیوسته پیدا نکند و  مصداق یک برخورد واکنشی  باشد که نشانگر شکل گیری هراس و اضطراب بالا در جامعه در برابر تصور فقدان آینده برای ایران است .

در واقع حرکت بروز  علامت هایی است که آشکار می سازد درد  ورنج بخش هایی از جامعه و بخصوص ارتش بیکاران و بخش های محروم از آستانه تحمل پذیری عبور کرده است.  همچنین نشان می دهد که بخش قابل اعتنایی از  مردم  تداوم وضعیت موجود و ساختار قدرت متصلب و اصلاح ناپذیر را برای کشور فاجعه بار تلقی کرده و خواهان توقف سیر قهقرایی اوضاع هستند. ادامه‌ی خواندن→