احمدی نژادی و نیاز به استمرار اعتراضات

حرکت اعتراضی سراسری اخیر اگرچه از شور و شوق اولیه افتاده است ، اما احتمال  اوج گیری دوباره آن کماکان محل بحث ناظران و فعالان سیاسی ایران است. یکی از موضوعات  مطرح  در این خصوص رابطه حرکت یادشده با حلقه یاران احمدی نژاد است. این موضوع برای نظام و بویژه دستگاه امنیتی و سپاه پاسداران نیز اهمیت بخصوصی داشته است تا جایی که عزیز جعفری فرمانده سپاه از احتمال بازخواست یکی از مسئولان سابق به دلیل نقش آفرینی در شکل گیری اعتراضات سخن به میان آورد. در ادامه اخباری از بازداشت محمود احمدی نژاد پخش شد که بلافاصله تکذیب شد. اما این احتمال وجود دارد که وی مورد بازجویی قرار گرفته باشد.

در این یادداشت، تحلیلی عرضه می شود که حلقه یاران احمدی نژاد برای بقای خود در عرصه سیاسی نیازمند استمرار حرکت اعتراضی هستند اما در عین حال به حفظ فاصله نیز احتیاج دارند. در واقع عدم پیوستن به حرکت اعتراضی  و استفاده از آن برای فشار به حکومت و طرح جریان خود به عنوان منجی ولی فقیه رئوس اصلی مناسبات احمدی نژادی ها و اعتراضات سراسری را تشکیل می دهند. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی, مقالات | دیدگاه‌ها برای احمدی نژادی و نیاز به استمرار اعتراضات بسته هستند

سید حسین شیرازی ، تقابل نظری و عملی با ولایت استبداد

آیت الله سید حسین شیرازی از چهره های خبرساز در هفته های اخیر سیاست ایران بوده است. او اگرچه فعال سیاسی نیست و تکیه اصلی نظراتش در حوزه مذهب نیز بر تفکیک دین و سیاست و نفی حکومت دینی در زمان غیبت معصوم استوار است، اما از  زاویه مخالفت با نظریه ولایت فقیه و زمامداران جمهوری اسلامی و مشروعیت زدایی مذهبی از جمهوری اسلامی پایش به میدان سیاست کشیده شده است.

برخورد اقتدار گرایانه نظام و دو بار بازداشت وی که اولی کمتر  از یک روز و دیگری قریب به دوازده روز به درازا کشید، عامل اصلی سیاسی شدن سید حسین شیرازی است. اکنون وی وجهه سیاسی پیدا کرده است به عنوان یک روحانی که به صراحت مخالفتش با نظریه ولایت فقیه را با استناد به مبانی فقه شیعه امامیه بیان کرده و در برخوردی بی سابقه ادعای  همطراز دانستن ولایت فقیه با ولایت رسول الله را با ادعای فرعونیت تشبیه می کند که در بیان قرانی مدعی اختیارات خداوند و تسلیم مطلق مردم در برابر اراده شخصی حاکم بود. سید حسین شیرازی به درستی منشا اصلی مشکلات کشور را نشانه رفته و شجاعت وی در خور تحسین است. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای سید حسین شیرازی ، تقابل نظری و عملی با ولایت استبداد بسته هستند

رضا خان جمهوری خواه ناکام

پادشاهی رضا شاه یکی از پارادوکس های بزرگ تاریخ معاصر ایران است که چگونه وی پس از ناکامی از استقرار نظام جمهوری، به ناچار تاج بر سرگذاشت و سلسله پادشاهی پهلوی را تاسیس کرد. غلط نیست اگر گفته شود سلطنت بر رضا خان تحمیل شد و انتخاب وی نبود. در عین حال این نکته را هم باید متذکر شد که در صورت تحقق نظام جمهوری، تضمینی نبود که وی مانند ناپلئون بناپارت در مرحله بعدی جمهوری را به نوعی از سلطنت تغییر ندهد. ولی با ضریب اطمینان بالا می توان گفت اگر فضای درگیری در صحن و پیرامون مجلس پنجم مشروطه به نفع هواداران جمهوریت فیصله می یافت، رضا خان به دنبال پوشیدن ردای ریاست جمهوری و چه بسا مادام العمر می رفت.

مسئله و خواست اصلی سردارسپه آن روز  تسخیر بالاترین منصب قدرت و اعمال حکمرانی مطلقه بود. او به توسعه ، دولت متمرکز و ایجاد امنیت در ایران نیز توجه داشت. اما علاقه به کسب انحصاری قدرت ، انباشت ثروت  و اعتلای ایران انگیزه های اصلی او را تشکیل می دادند.  وی موقعی پله های قدرت را طی کرد که موجی برای ایجاد دولت مدرن و مقتدر و جانشینی سلطنت قاجار شکل گرفته بود. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی, مقالات | دیدگاه‌ها برای رضا خان جمهوری خواه ناکام بسته هستند

سرنوشت ایران و صف آرائی دوباره جمهوری و مشروطه

فضای سیاسی ایران بگونه ای دستخوش دگرگونی شده  که رویارویی دو نظم سیاسی جمهوری و مشروطه  باردیگر سرنوشت کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. در ایران معاصر صف آرائی  نخستین این دو بعد از حضور امواج مدرنیته در کشور  از اواخر دوره  سلطنت قاجار شروع شد. علی رغم اینکه استقرار جمهوری به عنوان نقطه پایان حیات ساسله پادشاهی قاجار مورد توجه بخشی مهمی از نخبگان سیاسی و روشنفکران آن زمان بود و سردار سپاه آن روز و رضا شاه بعدی نیز تمایل اولیه اش به تاسیس جمهوری داشت، اما با مداخله روحانیت و نظر منفی قاطبه مراجع تقلید شهیر وقت، نظام مشروطه با انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی ها بقاء خود را حفظ کرد.

البته مشروطه فقط روی کاغذ بود و شاهان پهلوی در عمل حکممت فردی و مطلقه را به جز مقاطعی کوتاه اعمال کردند. انقلاب بهمن ۵۷ دیگر نقطه تقابل جمهوری در برابر مشروطه بود. علی رغم ناکامی مشروطه خواهان با سقوط دولت بختیار و پیروزی انقلاب، شکل دیگری از مشروطه خواهی در پوشش جمهوری اسلامی با استقرار نهاد ولایت فقیه به عنوان کانون ساختار قدرت جدید بعد از انقلاب متولد شد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای سرنوشت ایران و صف آرائی دوباره جمهوری و مشروطه بسته هستند

پای چوبین تروئیکاى اروپا در حفظ شبح برجام

دونالد ترامپ سرانجام  بعد از ١۶ ماه به وعده انتخاباتى خودش عمل کرد و خروج دولت آمریکا از برجام را اعلام نمود. وى یا برخورد حداکثرى بلافاصله فرمان بازگشت تحریم هاى هسته اى را صادر کرد و بر مبناى برخى از گزارش ها حتى توصیه وزیر خارجه آش مایکل پمپئو را مبنى بر ترک آرام و دادن فرجه زمانى را رد کرده بود. واکنش جمهورى اسلامى در اظهارات  حسن روحانى بعد  از موضعگیرى ترامپ آشکار شد که  باقى ماندن در برجام و مذاکره با اروپا براى حداکثر سازى منافع حاصله ادعایی را انتخاب کرده است.

ارزیابى برنامه خامنه اى

سخنان  سید على خامنه اى بعد از اعلام تصمیم ترامپ نیز نشان داد که مذاکره با اروپا و تلاش برای حفظ برجام با ۱+۴ تصمیم نظام است منتهى بر اساس الگوى رفتارى جمهورى اسلامى مسئولیت باید بر عهده دولت باشد و رهبرى موضع تهاجمى اتخاذ کند. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای پای چوبین تروئیکاى اروپا در حفظ شبح برجام بسته هستند

یکجانبه گرایی ترامپ و بی اعتنایی به انزوا

تصمیم دونالد ترامپ در خروج از برجام باعث شده است تا تاثیر این اقدام در انزوای جهانی آمریکا در افکار عمومی ایران مورد توجه قرار بگیرد. در این نگاه تصور می شود که مخالفت اروپا و روسیه و چین با مرگ برجام  باعث می شود تا بعد از ترک قرارداد اقلیمی پاریس  و پیمان تجاری اقیانوس آرام( T.T.P ) از سوی ترامپ و همچنین تهدید به خارج شدن از پیمان نفتا، آمریکا بیشتر درعرصه جهانی منزوی شود. این ارزیابی اگرچه پاره ای از واقعیت را در خود دارد اما در کلیتش  ارزیابی درستی ندارد و بخصوص رویکرد دولت ترامپ و نگاه وی را نادیده می گیرد.

آمریکا مستقل از اینکه چه کسی و یا حزبی کنترل کاخ سفید و یا کنگره را در دست می گیرد به دلیل جایگاه ممتاز افتصادی، نظامی، راهبردی  ،فرهنگی و تکنولوژیک موقعیت ویژه ای در دنیا دارد که اجازه انزوا به آن نمی دهد. آمریکا ساختار مشارکتی و نهاد های لیبرالی درست کرده است که دیگر دول جهان آن تا حدی از آن متنفع می شوند. از سویی دیگر آمریکا در تامین امنیت جهان و فروش آن به صورت کالا در بخشی از جهان مانند ژاپن و اروپا در قالب ناتو نقش غیر قابل انکاری دارد. آمریکا همچنین  نقش حفاظتی از نهاد های مالی، اقتصادی، زیست محیطی و حتی امنیتی در دنیا را بر عهده دارد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای یکجانبه گرایی ترامپ و بی اعتنایی به انزوا بسته هستند

برخورد تهاجمی دولت آمریکا و پاسخ نرم خامنه ای

اظهارات خامنه ای در مراسم سالگرد درگذشت آیت الله خمینی تکه های پازل راهبرد نظام در عصر برجام منهای آمریکا را تا حدی روشن ساخت. وی به سازمان انرژی اتمی ایران دستور داد پیرو دستورالعمل رئیس جمهور مقدمات تولید سوخت هسته ای به میزان ۱۹۰ هزار سو در چارچوب  برجام را فراهم سازد. مصاحبه مطبوعاتی علی اکبر صالحی در فردای سخنان رهبری و اعلام آمادگی برای اجرای فرامین هسته ای اخیر نشان داد که در این زمینه دولت و نهاد ولایت فقیه هماهنگ شده اند.

اما بر خلاف پاره ای از واکنش ها موضعگیری خامنه ای اتفاق جدیدی نیست و تغییر دامنه داری در سیاست هسته ای نظام را نشان نمی دهد. وی در پیش از مرحله نهایی تصویب برجام دستور العمل نه ماده ای ابلاغ کرد که ماده ششم آن بشرح زیر بود: ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای برخورد تهاجمی دولت آمریکا و پاسخ نرم خامنه ای بسته هستند

برخورد سرد اروپا با چانه زنی هسته ای خامنه ای

فرمان هسته ای خامنه ای در مراسم سالگرد فوت آیت الله خمینی مورد توجه رسانه ها و مراکز بین المللی قرار گرفت  و بحث برانگیز شد. اما در مجموع واکنش دولت های غربی به فرمان آماده سازی زیرساخت ها و تاسیسات هسته ای برای تولید ۱۹۰ هزار سو (Separative Working Unit)   سوخت هسته ای در سطح بالایی نبود. سخنگوی کاخ سفید و وزیر خارجه امریکا اعلام کردند که غنی سازی اورانیوم در سطح صنعتی از سوی ایران پذیرفتنی نیست و ایران باید به طور کلی غنی سازی اورانیوم و تولید پلوتونیم را متوقف سازد.همچنین در راستای دیپلماسی عمومی تصمیم  جمهوری اسلامی برای گسترش محدوده غنی سازی اورانیوم را فاقد توجیه اقتصادی و فنی برشمردند.

واکنش اروپا جدی تر از آمریکا بود. اگرچه در ارزیابی تروئیکای اروپا فرمان هسته ای رهبری بر خلاف مفاد برجام نبود، اما نگرانی های شان را پنهان نکرده و این عمل را در تعارض با اعتماد سازی توصیف کردند. صریح ترین موضع گیری را  ژان‌ایو لو دریان وزیر خارجه فرانسه اتخاذ کرد که قصد ایران برای آغاز روند افزایش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم را نزدیک شدن به “خط قرمز” خواند و تاکید کرد  که بازی با خط قرمز “همیشه خطرناک است”. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در سیاسی | دیدگاه‌ها برای برخورد سرد اروپا با چانه زنی هسته ای خامنه ای بسته هستند

جمهوری اسلامی می تواند بحران کارگری را مهار کند؟

اعتصاب و تحصن کارگران شرکت هفت تپه خوزستان  بعد از گذشت ۲۰ روز وارد چهارمین هفته متوالی شده استدر استان خوزستان گروه ملی صنعتی فولاد ایران نیز اوضاع آشفته ای دارد و اعتراضات کارگری دو هفته مستمر است که جریان دارددر تهران و دیگر نقاط صنعتی کشور نیزاعتراضات پراکنده ای در ماه های گذشته بروز یافته است.

سونامی بیکاری کارگران سازنده قطعات خودرو

اما مهمترین معضل کارگری بحران فزاینده قطعه‌سازان استدر حدود ۲۰۰ هزار کارگر در قطعه‌سازی‌های استان البرز مشغول به کارند، اگر ایران‌خودرو و سایپا بدهی خود به این قطعه‌سازی‌ها را پرداخت نکنند بخش زیادی از نیروهای شاغل در این صنعت، بیکار خواهند ش دمجموع بدهی صنعت خودرو به شرکت های قطعه ساز بین ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده می شود که بی سابقه استاین شرکت ها در نامه ای به حسن روحانی از چالش های بزرگی که با آن طرف هستند و می رود تا به تعطیلی بخش های زیادی از آنها منجر شود، پرده برداشتند. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در مقالات | دیدگاه‌ها برای جمهوری اسلامی می تواند بحران کارگری را مهار کند؟ بسته هستند

انور خامه‌ای، مجتهدزاده‌ای که مارکسیست شد

دکتر انور خامه‌ای اقتصاددان، پژوهشگر، روزنامه‌نگار و نویسنده ایرانی در سن ۱۰۲ سالگی به دلیل نارسایی ریوی چشم بر دنیا بست و راهی زندگی جاوید شد. او شاهد زنده و دست اول تاریخ معاصر بود که فراز و نشیب‌های عرصه سیاسی ایران را از دوران تاج‌گذاری رضا شاه تا ۲۹ سالگی ولایت سیدعلی خامنه‌ای را درک کرد و در بیشتر اوقات یک قرن زندگی پویایش در متن تحولات فکری، سیاسی و اجتماعی ایران فعال بود.

انور خامه‌ای آخرین بازمانده ۵۳ زندانی چپ در دوران پادشاهی رضاشاه بود. همچنین او را می‌توان مسن‌ترین فعال سیاسی، روشنفکر و نویسنده ایرانی نیز به شمار آورد. قوای جسمانی و روانی خوب در کنار احساس مسئولیت، پشتکار فراوان، توانایی‌های ذهنی و دانش بالا باعث شده بود او حتی در دوران کهولت عمر نیز دست از فعالیت بر ندارد و مرتب مقالاتی را می‌نوشت و در نشریات داخل ایران منتشر می‌کرد. ادامه‌ی خواندن

ارسال شده در پژوهش‌های تاریخی | دیدگاه‌ها برای انور خامه‌ای، مجتهدزاده‌ای که مارکسیست شد بسته هستند